Αγνή ποίηση, αρμονία, γαλήνη στην ψυχή και χάδι στην καρδιά.
Είναι μόνο κάποια, από τα συναισθήματα που νιώθουμε, όταν βλέπουμε μια ομάδα να παίζει το ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο. Το περίφημο και περιβόητο πια στις μέρες μας «total football». Φυσικά ρόλο σε αυτό που παρουσιάζει ένας σύλλογος, έχει μόνο ένας άνθρωπος εντός αγωνιστικού χώρου. Ο προπονητής. Οι πιο παλιοί από εμένα είδαν το ολλανδικό «θαύμα» του Άγιαξ και της εθνικής Ολλανδίας. Το απόλυτο λένε αρκετοί «total football». Άλλοι πάλι θυμούνται το «εκρηκτικό» ποδόσφαιρο της ιταλικής Μίλαν με Γκούλιτ, Ράικαρντ και Βαν Μπάστεν. 
Και το «τίκι τάκα» της καλύτερης Μπαρτσελόνα όλων των εποχών στην ιστορία της. Με Μέσι, Τσάβι, Ινιέστα, Μπούσκετς και άλλους. Όμως για να δημιουργηθούν αυτές οι ομαδάρες κάποιος ήταν στον πάγκο. Ο Γιόχαν Κρόιφ, ο Αρίγκο Σάκι και ο Πεπ Γκουαρντιόλα τις έφτιαξαν.
Το ποδόσφαιρο όπως είδαμε και στο τελευταίο άρθρο έχει πίσω του ιστορία αιώνων και χιλιετιών. Και ο πρώτος που δίδαξε το «total football» ήταν ο Άγγλος Τζέιμς Χόγκαν (James «Jimmy» Hogan). 
Στις 16 Οκτωβρίου 1882 στο Νέλσον του Λανκασάιρ, 30 μίλια βόρεια του σταδίου «Etihad», γεννήθηκε ο «φιλοσοφικός πρόγονος» του Γκουαρντιόλα. Η οικογένεια του ήταν χριστιανοί καθολικοί με ιρλανδικές ρίζες. Ο ίδιος μεγάλωσε στο κοντινό Μπέρνλι και έλαβε την πρώιμη εκπαίδευσή του στο ρωμαιοκαθολικό σχολείο «St Mary Magdalene». Ο πατέρας του ήλπιζε ότι θα έμπαινε στην ιεροσύνη και τον έστειλε να σπουδάσει ως οικότροφος, στο «Salford Diocesan Junior Seminary St Bede’s College», στο Μάντσεστερ, τον Σεπτέμβριο του 1896. Αποφοίτησε στα μέσα του καλοκαιριού του 1900, αφού αποφάσισε να μην συνεχίσει άλλο το επάγγελμά του. 
Παρότι ήταν άριστος μαθητής και ένας νέος που σέβονταν οι πάντες. Ξεκίνησε την πολλά υποσχόμενη καριέρα του ως επιθετικός στη Ρότσντεïλ. Το 1903 πήγε στην Μπέρνλι. Δεν ήταν κάτι ιδιαίτερο αλλά ήταν ξεχωριστός. Προπονητής ήταν ο Σπεν Γουίτακερ. Εδώ να κάνουμε μια στάση. Ένας αρκετά καλός κόουτς που βρήκε φριχτό θάνατο. Η «βασιλεία» του ως προπονητής της Μπέρνλι επρόκειτο να τελείωνε τραγικά τον Απρίλιο του 1910. Πήγαινε στο Λονδίνο με το τραίνο για να δηλώσει την υπογραφή ενός νέου παίκτη. Όταν το τραίνο σταμάτησε στο Κρου, αναφέρθηκε ότι ένας άνδρας έπεσε από βαγόνι, σε κάποια απόσταση έξω από την πόλη. Όταν ανακαλύφθηκε το σώμα, διαπιστώθηκε ότι ήταν του Γουίτακερ! 
Επιστρέφουμε στον Χόγκαν και στην υποτίμηση που ένιωσε το 1905. Ζήτησε να του καταβληθεί ο μέγιστος μισθός, που ήταν 4 λίρες την εβδομάδα. Ο σύλλογος το απέρριψε και έτσι έφυγε για να ενταχθεί στη Φούλαμ. Βοήθησε την ομάδα να φτάσει στον ημιτελικό του Κυπέλλου Αγγλίας το 1907-08. Στη συνέχεια πήγε στη Νέλσον, στη Σουίντον Τάουν και ακολούθησε η Μπόλτον Γουόντερερς. Κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας πριν από την έναρξη της σεζόν, η Μπόλτον κέρδισε την ολλανδική ομάδα Ντόρντρεχντ με 10-0. Ο Χόγκαν τότε ορκίστηκε να επιστρέψει στη Ντόρντρεχντ για να «διδάξει σε αυτούς τους συναδέλφους πώς να παίζουν σωστά». Άλλωστε φαινόταν ότι η προπονητική του ταίριαζε περισσότερο. 
Αφού ήδη, σαν παίκτης νοιαζόταν για τη διατροφή περισσότερο, από σχεδόν οποιονδήποτε άλλο στην ομάδα των συνομηλίκων του. Αναφέρεται μάλιστα, ότι προσπάθησε να προσφέρει τεχνικές συμβουλές στους προπονητές του και τότε απροσδόκητα κατάλαβε, ότι έπρεπε να κάνει αλλαγή στην πορεία που είχε. Δυστυχώς τα ακριβή στατιστικά του ως παίκτης δεν τα έχουμε. Εντελώς άλλες εποχές.
Να πούμε εδώ ότι ο Χόγκαν μέχρι τουλάχιστον το θάνατο του, αλλά ακόμα και στις μέρες μας δεν εκτιμάται τόσο στην Αγγλία. Κάτι πραγματικά αδιανόητο και τραγικό. 
Το αγγλικό «Hall of Fame» στο ποδόσφαιρο, εγκαινιάστηκε το 2002. Φυσικά για να αποτίνει φόρο τιμής σε μερικούς από αυτούς τους «πυλώνες» του αθλήματός και περιλαμβάνει 153 συμμετέχοντες. Χωρίς καμία ασέβεια προς τον Τέντι Σέριγχαμ και τον Τέρι Βέναμπλς και πολλούς ακόμα άλλους που καλύπτουν τα τελευταία 150 χρόνια του αγγλικού ποδοσφαίρου, λίγοι σε αυτόν τον κόσμο είχαν τόση επιρροή στο ποδόσφαιρο όσο ο Τζίμι Χόγκαν. Μόνο μια χούφτα σε όλο τον πλανήτη μπορεί να ταιριάξει. Πιθανότατα ταιριάζει το γεγονός ότι είχε τόσο λίγη αναγνώριση στη χώρα γέννησής του. Ήταν «επαναστάτης» και ίσως ο μεγαλύτερος πρωτοπόρος του ποδοσφαίρου, που έχει δημιουργήσει ποτέ η Αγγλία, ωστόσο η πολιτιστική του επίδραση στη χώρα του, τουλάχιστον τη στιγμή του θανάτου του, περιορίστηκε από το δικό της σχέδιο. Αν παρουσίαζε μια εκδοχή αθλητικού διαφωτισμού, εκείνοι που κατείχαν θέσεις εξουσίας έθαψαν ευτυχώς το κεφάλι τους στους σκοτεινούς αιώνες. 
Έγινε ένας παρίας του αγγλικού ποδοσφαίρου παρά ένας πυλώνας. Ο Χόγκαν πολύ θα προτιμούσε να είχε κάνει το όνομά του και τη φήμη του στην Αγγλία, αλλά αντιμετώπισε μια γενική άρνηση να συμβιβαστεί. Το αγγλικό ποδόσφαιρο βασίστηκε στις βασικές αρχές του WM του Χέρμπερτ Τσάπμαν ή του σχηματισμού 2-3-5 και αρνιόταν σταθερά να θεωρήσει ότι οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να είναι βελτίωση. Το να είσαι μπροστά από την εποχή σου ήταν λόγος δυσπιστίας, όχι γιορτής.
Εκείνος όπως είδαμε πριν, πίστευε ακράδαντα ότι οι πάσες, και το ποδόσφαιρο που βασίζεται στην κατοχή ήταν η απάντηση. Ότι πρέπει να βασίζεται σε συνεχείς πάσες και κίνηση, σε πρόσθετη ευελιξία στους παίκτες και αυξημένη φυσική κατάσταση που θα τους επέτρεπε να εκνευρίζουν έναν αντίπαλο με τη ρευστότητα των επιθετικών τους κινήσεων. 
Το γήπεδο δεν ήταν απλώς η επιφάνεια στην οποία στέκονταν οι παίκτες, έκαναν τάκλιν και έτρεχαν και η μπάλα πετούσε ψηλά. Ήταν ένα χαλί. Εκείνη την εποχή, η Αγγλία διοικούνταν ακόμα από την πίστη της σε μια ιμπεριαλιστική δύναμη και κοίταζε υποτιμητικά οτιδήποτε θεωρούνταν ξένο. Εμείς εφεύραμε το παιχνίδι διατυμπάνιζαν. Δεν επρόκειτο να μάθουν πώς να κλωτσάνε μια μπάλα από εκείνους που είχαν την τύχη να τους είχαν πει εξαρχής πώς να την κλωτσήσουν. Η μοναδική περίοδος του Χόγκαν ως επικεφαλής μιας αγγλικής ομάδας διήρκεσε 31 αγώνες στη Φούλαμ το 1935 όπου και απολύθηκε. Απογοητεύτηκε που οι έμπειροι παίκτες δεν μπορούσαν να επανεκπαιδευτούν εύκολα και ότι οι προπονητές ήταν ένοχοι για ατελείωτο «νησιωτικό στενόμυαλο» χαρακτήρα. 
Χρειαζόταν έναν κενό καμβά. Είναι προς τιμή του, που είχε την προνοητικότητα να συνειδητοποιήσει τη ματαιότητα του έργου του και το θάρρος των πεποιθήσεών του να μετακομίσει στο εξωτερικό, αναζητώντας εκείνους που θα μπορούσαν να εκτιμήσουν το έργο του. Πέρασε τις επόμενες δύο δεκαετίες δουλεύοντας σε όλη την Ευρώπη, δημιουργώντας μια κληρονομιά που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ο Χόγκαν συνεργάστηκε με τον Ούγκο Μέισλ, ο οποίος θα προπονούσε την Αυστριακή «Βούντερταμ», την εθνική Ολλανδίας και συλλόγους στην Αυστρία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ελβετία.
Πάμε να δούμε βήμα βήμα τώρα πως τα κατάφερε. Το 1910 και σε ηλικία 27 ετών μετακόμισε στην Ολλανδία. Στη μικρή αυτή ομάδα την Ντόρντρεχντ άλλαξε τα πάντα. Πρώτα ασχολήθηκε με τη φυσική κατάσταση και τον έλεγχο της μπάλας, καθώς και την εφαρμογή του συνδυαστικού παιχνιδιού. Η βελτίωση ήταν απίστευτη μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες. Μάλιστα εντυπωσιασμένη από τις μεθόδους που ακολουθούσε, η Βασιλική Ολλανδική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία τον κάλεσε, να είναι ο προπονητής της εθνικής Ολλανδίας για ένα παιχνίδι. 
Ήταν ένα φιλικός αγώνα εναντίον της Γερμανίας τον Οκτώβριο του 1910, το οποίο οι «οράνιε» κέρδισαν με 2-1. Λόγω της επιτυχίας του, ο Χόγκαν διετέλεσε επίσης για λίγο προπονητής της Βίενερ Αματέουρ (η σημερινή Αούστρια Βιέννης) το 1911 και το 1912. Μετά τη λήξη του συμβολαίου του με τη Ντόρντρεχντ το 1912, επέστρεψε σαν ποδοσφαιριστής ξανά, για μια τελευταία σεζόν στην Μπόλτον πριν επιστρέψει στη Βιέννη, για να προπονήσει την εθνική ομάδα ποδοσφαίρου της Αυστρίας. Την ανέλαβε το 1914 ώστε να κάνει την προετοιμασία και να είναι έτοιμη για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1916. Όμως δυστυχώς ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Ευτυχώς η γυναίκα του και τα παιδιά του πρόλαβαν και έφυγαν από τη Βιέννη το 1915. Τους βοήθησε ο Αμερικανός πρόξενος. 
Ο Τζίμι συνελήφθη ως αλλοδαπός και ξένος αιχμάλωτος πολέμου. Φυλακίστηκε αλλά η μεταφορά του σε στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου αποτράπηκε τελευταία στιγμή. Η απελευθέρωσή του εξασφαλίστηκε από τους αδελφούς Μπλάιθ, Άγγλους ιδιοκτήτες ενός πολυκαταστήματος στη Βιέννη!! Εργάστηκε για αυτούς μέχρι που ο μορφωμένος Βρετανός αντιπρόεδρος του συλλόγου MTK Βουδαπέστης, Μπάιρον Ντίρστεï του έδωσε δουλειά ως προπονητής. Μετακόμισε στην ουγγρική πρωτεύουσα και έπιασε αμέσως δράση. Ο Χόγκαν έθεσε τα θεμέλια για την κυριαρχία της ΜΤΚ στο ουγγρικό ποδόσφαιρο, καθώς ο σύλλογος κέρδισε δέκα εγχώριους τίτλους στη σειρά μεταξύ 1913-14 και 1924-25. 
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια μιας σύντομης επιστροφής του στην Αγγλία, θεωρήθηκε αρχικά ως προδότης επειδή προπονούσε ξένους συλλόγους!!! Απίστευτο και όμως αγγλικό!
Στο τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1918, ο Χόγκαν ταξίδεψε στην Ελβετία και έγινε προπονητής της Γιουνγκ Μπόις μέχρι το 1920. Επέστρεψε στην Ελβετία το 1924 για να προπονήσει την ελβετική εθνική ομάδα μαζί με τον συμπατριώτη του Τέντι Ντακγουόρθ και τον Ούγγρο Ιζίντορ Κούρσχνερ για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924 στο Παρίσι. Η Ελβετία έφτασε στον τελικό αλλά ηττήθηκε με 3-0 από την παντοδύναμη τότε Ουρουγουάη. 
Μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ο Χόγκαν ήταν προπονητής της Λωζάννης και της γερμανικής Ντρέσνερ. Στη συνέχεια επέστρεψε στην Ουγγαρία για να αναλάβει ξανά την ΜΤΚ μεταξύ 1925 και 1927. Τα επόμενα χρόνια σχημάτισε μια συνεργασία με τον Ούγκο Μέισλ το 1931, προπονώντας την εθνική ομάδα ποδοσφαίρου της Αυστρίας στην επιτυχία κατά τη διάρκεια της περιόδου «Wunderteam» (ομάδα όνειρο), όταν αναγνωρίστηκε ως μία από τις καλύτερες εθνικές ομάδες όλων των εποχών. Μεταξύ 1932 και 1934, πήγε στη γαλλική Ρασίνγκ Κλαμπ και τη Λωζάννη για άλλη μια φορά πριν επιστρέψει στην Αγγλία για να διαχειριστεί τη Φούλαμ από το 1934. 
Ωστόσο, οι παίκτες του αγγλικού συλλόγου δεν τον ήθελαν και ο Χόγκαν απολύθηκε μετά από μόλις 31 αγώνες όπως αναφέραμε και πιο πάνω.
Ο Μέισλ επικοινώνησε με τον Χόγκαν για να βοηθήσει να προπονήσει την εθνική ομάδα της Αυστρίας στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936. Οι Αγώνες έγιναν στη Ναζιστική Γερμανία. Η ομάδα του Χόγκαν αρχικά ηττήθηκε από το Περού στον προημιτελικό με 4-2 αλλά το σκορ μάλλον δεν ήταν… τελικό. Προγραμματίστηκε ξανά ο αγώνας. Οι Περουβιανοί δεν αγωνίστηκαν και εγκατέλειψαν τη Γερμανία σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Η Αυστρία έφτασε στον τελικό αλλά ηττήθηκε με 2-1 από την Ιταλία στην παράταση. Η Άστον Βίλα διόρισε τον Χόγκαν ως προπονητή της τον Νοέμβριο του 1936, μετά τον πρώτο υποβιβασμό της ομάδας την προηγούμενη σεζόν.
Το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Βίλα Φρέντερικ Ρίντερ, είχε δει τον Χόγκαν να οδηγεί την Αυστρία στον τελικό των Ολυμπιακών Αγώνων του 1936 και τον έπεισε να επιστρέψει στην Αγγλία. Φτάνοντας στη Βίλα, ο Χόγκαν περιέγραψε τη φιλοσοφία του: «Είμαι δάσκαλος και λάτρης του εποικοδομητικού ποδοσφαίρου με κάθε πάσα, κάθε κλωτσιά, κάθε κίνηση και ένα αντικείμενο». Κέρδισε την άνοδο στην κορυφαία κατηγορία και έφτασε στον ημιτελικό του Κυπέλλου Αγγλίας το 1937-38, αλλά απολύθηκε ενώ ήταν στο νοσοκομείο με σκωληκοειδίτιδα, αμέσως μετά το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά εντάχθηκε στην Μπρέντφορντ ως προπονητής τον Σεπτέμβριο του 1948, πριν πάει στην Σέλτικ την ίδια χρονιά. Ο πρόεδρος της Σέλτικ Ρόμπερτ Κέλι σκέφτηκε ότι η κατάσταση παρακμής της ομάδας, χρειαζόταν ριζική αλλαγή και θεώρησε τον Χόγκαν ως έναν έμπειρο και καινοτόμο προπονητή που ήταν ικανός να την αναζωογονήσει. Η Σέλτικ ήταν σε χαμηλό σημείο και απέφυγε τον υποβιβασμό τις τελευταίες αγωνιστικές! 
Ωστόσο, η πλειοψηφία των παικτών αντιμετώπισε το ραντεβού τους με τον Χόγκαν με σκεπτικισμό και, κατά καιρούς, χλεύασαν τις μεθόδους του. Ο παίκτης της Σέλτικ, Τόμι Ντότσερτι, ο οποίος αργότερα διηύθυνε την Σκωτία, την Τσέλσι και τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, απέδωσε τη διοικητική του επιτυχία στα «μαθήματα προπονητικής» που έλαβε από τον Χόγκαν, και τον ανακήρυξε ως׃ «Ο καλύτερος προπονητής που γνώρισε ποτέ ο κόσμος». Δήλωσε επίσης: «Έλεγε ότι το ποδόσφαιρο ήταν σαν ένα βιεννέζικο βαλς, μια ραψωδία. Ένα-δύο-τρία, ένα-δύο-τρία, πάσο-μετακίνηση-πάσα, πάσα-μετακίνηση-πάσα, πάσα-μετακίνηση-πάσα. Καθόμασταν εκεί, κολλημένοι στις θέσεις μας, γιατί ήμασταν τόσο πρόθυμοι να μάθουμε. Η άφιξή του στο Σέλτικ Παρκ ήταν το καλύτερο πράγμα που μου συνέβη ποτέ».
Το 1950 έφυγε από τη Σέλτικ με κοινή συναίνεση, όταν η Άστον Βίλα του ζήτησε να επιστρέψει και να αναλάβει την προπόνηση των νέων και να συμβουλέψει τον προπονητή Έρικ Χάουτον. 
Η Βίλα κέρδισε το Κύπελλο Αγγλίας 1956-57. Ο Χάουτον και ο Χόγκαν είχαν θέσει τις βάσεις για την πλευρά του Τζο Μέρσερ. Οι μαθητευόμενοι του Χόγκαν περιελάμβαναν τον μελλοντικό προπονητή της Άστον Βίλα, της Γουέστ Μπρομ και της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Ρον Άτκινσον, ο οποίος δήλωσε: «Ότι έκανε ο Χόγκαν αφορούσε τον έλεγχο της μπάλας και την πάσα. Όταν ο Τζίμι ήρθε στη Βίλα, ήταν επαναστάτης. Θα σε έβαζε στο παλιό πάρκινγκ, στο πίσω μέρος του Βίλα Παρκ και θα σου έλεγε׃ θέλω να παίξεις την μπάλα με το εσωτερικό του δεξιού σου ποδιού, έξω από το δεξί σου πόδι, ξανά μέσα, και τώρα να γυρίσεις και να γυρίσεις με το αριστερό σου πόδι μέσα και έξω. Θα σε έκανε να κάνεις step-over, μικρές στροφές και στρίψιμο στην μπάλα και ότι έκανες ήταν για να σε κάνει να βολεύεσαι στην μπάλα».
Πίστευε και εφάρμοσε στην πράξη, ότι οι πάσες και το ποδόσφαιρο που βασίζεται στην κατοχή ήταν η απάντηση, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να βασίζεται σε συνεχείς πάσες και κίνηση. Πρόσθεσε ευελιξία στους παίκτες του και αυξημένη φυσική κατάσταση που θα τους επέτρεπε να κοροϊδεύουν έναν αντίπαλο με τη ρευστότητα των επιθετικών τους κινήσεων. Αποσύρθηκε σε ηλικία 77 ετών, τον Νοέμβριο του 1959, αλλά συνέχισε να κάνει σκάουτινγκ για τη Βίλα και την Μπέρνλι. Αργότερα επέστρεψε για να ζήσει στο Μπέρνλι και παρακολούθησε αρκετούς εντός έδρας αγώνες του συλλόγου. Το «World Soccer» το 2013 τον ανέδειξε ως τον 24ο καλύτερο προπονητή όλων των εποχών. Πέθανε στις 30 Ιανουαρίου του 1974 στα 91 του χρόνια. Ενώ ζούσε με την κόρη της αδερφής του, Μάργκαρετ Μέλια, στη λεωφόρο Brunshaw του Μπέρνλι. Κηδεύτηκε με την αδερφή του, Έλεν Μέλια και τον σύζυγό της Πήτερ Μέλια, στο νεκροταφείο του Μπέρνλι.
Η ίδια η Μάργκαρετ πέθανε το 1992 και ενώθηκε μαζί τους στον ίδιο τάφο. Ο τάφος βρίσκεται δίπλα στον τάφο των γονιών του Τζίμι, αλλά δεν έχει ταφόπετρα. Το 2021, ο Πίτερ Μπριγκς και ο πατέρας του Τσαρλς Μπριγκς, και οι δύο μέλη του «Πάρκου Μνήμης» (Turf Moor Memorial Garden) εντόπισαν τον τάφο του Τζίμι και άρχισαν να συγκεντρώνουν χρήματα για να πληρώσουν για μια ταφόπλακα. Το έργο επιτέλους χρηματοδοτήθηκε από τα μέλη του «Πάρκου Μνήμης» (Turf Moor Memorial Garden), από τους υποστηρικτές της ομάδας (Burnley Football Supporters’ Club), από τους παλαίμαχους ποδοσφαιριστές της ομάδας (Burnley Former Players Association), την Άστον Βίλα, τους πρώην διευθυντές της Μπέρνλι Κλάιβ Χολτ, Μάρτιν Χομπς, Τέρι Κραμπ, Μπάρι Κίλμπι, μαζί με τον τωρινό διευθυντή της Τζον Μπανασκιέβιτζ. 
Το «Turf Moor Memorial Garden» τοποθέτησε επίσης μια πλακέτα δίπλα στο «Turf Moor» εντός του «Memorial Garden». Ο ίδιος ο δήμαρχος του Μπέρνλι, Μαρκ Τάουνσεντ αποκάλυψε την ταφόπετρα, που σημάδεψε όχι μόνο τον τάφο του Χόγκαν αλλά και άλλα τρία μέλη της οικογένειας, και λατρεύεται με τα σήματα των συλλόγων που υποστήριξαν το έργο.
Ο Τζίμι Χόγκαν ήταν ο άμεσα υπεύθυνος για τα προπονητικά θεμέλια, δύο από των πιο θεαματικών και σημαινουσών ποδοσφαιρικών ομάδων στην ιστορία. Της αυστριακής «Wunderteam» και της «χρυσής» ομάδας της Ουγγαρίας.
Η κληρονομιά του δημιούργησε μια άμεση γενεαλογία για τις σύγχρονες τακτικές ποδοσφαίρου από τη «Wunderteam» του Μέισλ, τη «χρυσή» ομάδα του Γκούσταβ Σέμπες, το «total football» του Ρίνους Μίχελς έως την Μπαρτσελόνα του Γιόχαν Κρόιφ και τις ομάδες του Πεπ Γκουαρντιόλα. Όλοι έχουν τον ίδιο άμεσο «πρόγονο». Τον «αθάνατο» Τζίμι Χόγκαν που δούλεψε με τους δύο πρώτους και επηρέασε τους υπόλοιπους. Ήταν αυτός που άνοιξε το δρόμο για την ανάπτυξη των «Ισχυρών Μαγυάρων» στη δεκαετία του 1950. Αλλά τα πιο διάσημα δακτυλικά αποτυπώματα του Τζίμι, αφέθηκαν στο ουγγρικό ποδόσφαιρο, όπου προπονούσε στην ΜΤΚ Βουδαπέστης και έθεσε τις βάσεις, για την εθνική ομάδα που θα ταπείνωνε την Αγγλία τη δεκαετία του 1950.
Του πιστώνεται ευρέως η επανάσταση στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο που είδε την Ουγγαρία να νικάει την Αγγλία με 6-3 στο «Γουέμπλεϊ» το 1953, εγκαινιάζοντας μια νέα ποδοσφαιρική εποχή. Μετά τον αγώνα, ο Σάντορ Μπαρκς, τότε πρόεδρος της Ουγγρικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου, είπε στον Τύπο: «Ο Τζίμι Χόγκαν μας δίδαξε όλα όσα γνωρίζουμε για το ποδόσφαιρο». Ενώ ο προπονητής Γκούσταβ Σέμπες, απέτινε φόρο τιμής στον «πρόγονό» του: «Παίζαμε ποδόσφαιρο όπως μας δίδαξε ο Τζίμι Χόγκαν. Όταν λέγεται η ποδοσφαιρική μας ιστορία, το όνομά του πρέπει να γράφεται με χρυσά γράμματα».
Ο Χέλμουτ Σον, στον οποίο ο Χόγκαν έκανε διάλεξη στη Γερμανία, δήλωσε: «Θαύμαζα πολύ τον Τζίμι και τον θεωρούσα πάντα ως ένα λαμπρό παράδειγμα του επαγγέλματος του προπονητή. Στις διαλέξεις μου σε προπονητές σήμερα αναφέρω το όνομά του συχνά».
Ο Τζίμι Χόγκαν δεν πιστώνεται μόνο ως ο «πατέρας» του «total football», αλλά ως ένας από τους μεγαλύτερους προπονητές στην ιστορία του παιχνιδιού. Ο συγγραφέας Τζόναθαν Γουίλσον τον κατατάσσει πάνω από όλους τους άλλους. Ήταν παρών στο «Γουέμπλεϊ» το 1953 όπως είδαμε, αλλά πέθανε έξι μήνες πριν η μεγάλη Ολλανδία του Μίχελς χάσει τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου. 
Αλλά δεν είχε σημασία, αφού κέρδισε θαυμαστές και καθιέρωσε το μέλλον της τακτικής του ποδοσφαίρου. Πολύ μετά το θάνατό του, ο Χόγκαν παραμένει εγκληματικά παραμελημένος στην Αγγλία. Αυτό λέει περισσότερα για τη νοοτροπία και την στενομυαλιά των Άγγλων παρά για το όραμά του. Ίσως όμως η έλλειψη της φήμης του είναι κατάλληλη. Κάποιοι μπορεί να μετρούν το στίγμα τους με τα επίθετα που δημιουργούν ή τα χρήματα που βγάζουν, αλλά άλλοι κρίνουν το μεγαλείο από τη διαφορά που κάνουν. Σχεδόν 50 χρόνια μετά το θάνατό του, και με τη θέση του στο «Hall of Fame» ακόμα άδειο, υποψιάζεστε ότι στον Τζίμι μπορεί να αρέσει αυτό το συναίσθημα…
Από τον Ευστράτιο Φωτεινό
