Σκωτία! Υπερηφάνεια και τιμή! 
Παράδοση και φυσική ομορφιά. Μουσική με γκάιντες, το παραδοσιακό κιλτ, η φούστα των Σκοτσέζων ανδρών, φτιαγμένη από μάλλινο καρό ύφασμα που φτάνει μέχρι το γόνατο. Το κορυφαίο ουίσκι του πλανήτη, οι μάχες και το αίμα που χύθηκε, για την ανεξαρτησία από τους Άγγλους. Τα γαελικά η γλώσσα που δε χάθηκε ποτέ και φυσικά η ιστορία, με το μίσος ανάμεσα στους καθολικούς και τους προτεστάντες. Αυτή είναι η σπουδαία και πανέμορφη χώρα που ονομάζεται Σκωτία. Και φυσικά, μέσα σε όλα αυτά έρχεται και ο «βασιλιάς των σπορ» το ποδόσφαιρο. Πρώτο επίσημο παιχνίδι παγκοσμίως που αναγνώρισε η ΦΙΦΑ το Αγγλία-Σκωτία που έληξε με 0-0. Ο αγώνας έγινε στις 30 Νοεμβρίου του 1872 στο «Χάμιλτον Κρέσεντ» του Πάρτικ στη Γλασκώβη.
Τώρα όλοι λέτε διαβάζοντας αυτά τι συμβαίνει εδώ? Που κολλάει ο τίτλος με την εισαγωγή? Και όμως κολλάει και θα καταλάβετε στη συνέχεια.
Ας συνεχίσουμε το ταξίδι μας και θα φτάσουμε στον τελικό προορισμό. Στα προάστια της Γλασκώβης υπάρχει το, σχεδόν στοιχειωμένο, «Κάθκιν Παρκ», όπου τριγυρνά το «φάντασμα» της κάποτε λαμπρής Θερντ Λάναρκ. Στα νότια όρια της πρωτεύουσας, ένα καταπράσινο πάρκο αποτελεί σήμερα για τους ντόπιους, έναν μεγάλο αίθριο χώρο για να απολαμβάνουν οικογενειακές βόλτες, περιπάτους με τους σκύλους τους ή και να κλωτσάνε καμιά μπάλα. Στις άκρες του πάρκου όμως, πίσω από τα ψηλά δέντρα, διακρίνονται μεγάλες αμφιθεατρικές εξέδρες. Σκουριασμένα κάγκελα αναδύονται μέσα από το «χρονοφαγωμένο» τσιμέντο, που έχει καλυφθεί από τα αμέτρητα ξεραμένα φύλλα των φυλλοβόλων δέντρων. 
Οι νεότεροι της περιοχής θα σου πουν ότι τις νύχτες ακούνε φωνές, σχεδόν κραυγές, που θυμίζουν ποδοσφαιρικά συνθήματα, ζητωκραυγές «φαντασμάτων»… Με μια «πανοραμική» παρατήρηση ενός «ποδοσφαιρικά μαθημένου» ματιού, είναι πασιφανές. Κάποτε δεκάδες χιλιάδες φίλαθλοι πανηγύριζαν όρθιοι αμέτρητα γκολ εδώ. Ίσως και πολλές νίκες. Ίσως και μερικές κατακτήσεις πρωταθλημάτων και κυπέλλων…
Όταν ακούτε «σκωτσέζικο ποδόσφαιρο», σας έρχονται στο μυαλό ομάδες όπως οι Ρέιντζερς, Σέλτικ, Χαρτς, Αμπερντίν, Μάδεργουελ, Κιλμάρνοκ, Νταντί και Χιμπέρνιαν. 
Υπήρξε όμως και μια σκωτσέζικη ομάδα με πολύ λαό και ιστορία, ένα πρωτάθλημα Σκωτίας, τρία εθνικά κύπελλα, πολλούς εγχώριους τελικούς και υψηλές επιδόσεις κάθε σεζόν. Ο λόγος για την «Third Lanark Athletic Club», έναν ποδοσφαιρικό σύλλογο που υπήρξε για 95 ολόκληρα χρόνια, συγκεκριμένα από το 1872, έως και το 1967. Η Θερντ Λάρνακ ξεκίνησε το 1872 ως οι «Third Lanarkshire Rifle Volunteers», μέρος του «Volunteer Force», ενός βρετανικού εθελοντικού στρατού. Ήταν ευρέως γνωστή στο νησί με τη συντομογραφία «3rd LRV». Ο σύλλογος ιδρύθηκε και επίσημα στις 12 Δεκέμβρη του 1872 σε μια συνάντηση των «Third Lanarkshire Rifle Volunteers» στην Γλασκώβη. Οι στρατιώτες είχαν εμπνευστεί από το πρώτο διεθνές ποδοσφαιρικό φιλικό της ιστορίας. Ανάμεσα σε Σκωτία και Αγγλία και ήθελαν έτσι να δημιουργήσουν τον δικό τους ποδοσφαιρικό σύλλογο. Για αυτό σας είπαμε στην αρχή ότι θα κολλήσει!
Από την ιστορία της προέρχονται και τα πολλά ψευδώνυμα του συλλόγου, όπως «Thirds», «the Warriors», «the Redcoats» (λόγω του κόκκινου χρώματος της ομάδας) και «Hi Hi». 
Το τελευταίο και πιο γνωστό παρατσούκλι, λέγεται ότι προήλθε από ένα ματς στα τέλη του 1890, όταν ένας αμυντικός κλώτσησε την μπάλα τόσο ψηλά που όλο το γήπεδο φώναζε׃ «High High High» (Ψηλά, ψηλά, ψηλά). Από τότε οι φίλαθλοι φώναζαν ρυθμικά το πιο σύντομο «Hi Hi Hi!» για να ενθαρρύνουν την ομάδα τους.
Ο σύλλογος αγωνιζόταν στο «Cathkin Park», ένα από τα πιο εικονικά γήπεδα της Γλασκώβης, χτισμένο πάνω σε ένα βραχώδη λόφο. Το πάρκο παλαιότερα φιλοξενούσε ποδοσφαιρικό γήπεδο, το οποίο αποτελούσε τόπο διεξαγωγής ποδοσφαιρικών αναμετρήσεων από το 1884. Ήταν αρχικά γνωστό ως «Χάμπτεν Παρκ» (το δεύτερο που έφερε αυτό το όνομα, διαδεχόμενο το αρχικό Χάμπτεν Παρκ) και ήταν έδρα της Κουίνς Παρκ μεταξύ του 1884 και του 1903. Όταν η τελευταία μετακόμισε στο τρίτο (και σημερινό) στάδιο της Εθνικής ομάδας της Σκωτίας, το «Χάμπτεν Παρκ» των 51.866 θέσεων, που δεσπόζει ακριβώς δίπλα, η Θερντ Λάναρκ την αντικατέστησε ως ένοικος και το ονόμασε «New Cathkin Park».
Τότε μπορούσε να φιλοξενήσει στις εξέδρες του 50.000 οπαδούς, με το ιστορικό του ρεκόρ να είναι 45.455 θεατές. Τώρα το γήπεδο είναι ένα μικρό δημοτικό πάρκο, φιλοξενώντας τα τελευταία χρόνια μερικές ακαδημίες και ερασιτεχνικά πρωταθλήματα, με ορισμένες εξέδρες να διασώζονται ακόμη, κάνοντας το μέρος ελάχιστα ανατριχιαστικό και όπως είπαμε παραπάνω, πιθανώς και… «στοιχειωμένο».
Ο σύλλογος με τα κόκκινα έφτασε στην πρώτη του μεγάλη επιτυχία το 1889, όπου κατέκτησε το κύπελλο Σκωτίας ενάντια στη Σέλτικ. 
Κατέκτησε ένα ακόμα κύπελλο Σκωτίας το 1905 ενάντια στους Ρέιντζερς, ενώ έφτασε σε άλλους τέσσερις τελικούς (1875-76, 1877-78, 1905-06, 1937-38)! Τη σεζόν 1903-04, η Θερντ Λάναρκ ανέβηκε για πρώτη και μοναδική φορά στην ιστορία της στην κορυφή του σκωτσέζικου ποδοσφαίρου! Κατέκτησε το πρωτάθλημα Σκωτίας και πλέον ήταν μια από τις μεγαλύτερες δυνάμεις στα βόρεια της βρετανικής νήσου. Για μια ακόμα δεκαετία, η ομάδα τερμάτιζε σε καλές θέσεις στην πρώτη κατηγορία και απολάμβανε εποχές δόξας και ευημερίας. 
Ήταν και ο τρίτος δημοφιλέστερος σύλλογος της Γλασκώβης, πίσω από την μισητή της Ρέινζτερς και τη Σέλτικ, και το διαχρονικό, πλέον, γήπεδο γέμιζε με πολλούς φιλάθλους από τη μεσαία αστική τάξη.
Από τη δεκαετία του ’20 η «Hi Hi» έπεσε σε απόδοση και ανεβοκατέβαινε σε πρώτη και δεύτερη κατηγορία. Κέρδισε, πάντως, δύο φορές το πρωτάθλημα της δεύτερης κατηγορίας (1930-31, 1934-35). 
Ο σύλλογος της Γλασκώβης συνέχισε να διανύει περιόδους ακμής στην πρώτη κατηγορία για τις επόμενες 2 δεκαετίες, έχοντας και έναν τελικό Λιγκ καπ του 1959-60. Η σεζόν 1960-61 ήταν η τελευταία της στην πρώτη κατηγορία και μια από τις ιστορικότερες της. Η Θερντ Λάναρκ έπαιξε θεαματικό ποδόσφαιρο, πλησίασε την πρωτιά και τερμάτισε οριακά τρίτη, πίσω από Ρέιντζερς και Κιλμάρνοκ, σκοράροντας 100 γκολ, ρεκόρ πρωταθλήματος εκείνη την εποχή! Όλα αυτά μόλις έξι χρόνια πριν τη διάλυση του συλλόγου! Το τελευταίο ματς της ομάδας στην πρώτη κατηγορία ήταν ενάντια στη Χιμπέρνιαν στο «Κάθκιν Παρκ», όπου επικράτησαν με το εντυπωσιακό 6-1.
Από εκείνο το ματς άρχισε και η δυστυχής κατρακύλα της Θερντ Λάναρκ. Η ομάδα τη σεζόν 1964-65 υποβιβάστηκε με το αρνητικό ρεκόρ των 30 ηττών σε 34 ματς και την συγκομιδή των εφτά βαθμών. Τα επόμενα δύο χρόνια κατρακύλησε έως την τρίτη κατηγορία. Οικονομικά προβλήματα άρχισαν να εμφανίζονται στον ορίζοντα, μέχρι που το 1967 η ομάδα χρεοκόπησε οριστικά και διαλύθηκε κι επίσημα. Μάλιστα, στο τελευταίο της παιχνίδι ηττήθηκε με το εξευτελιστικό 5-1 από την Ντάμπαρτον, φορώντας μάλιστα δανεισμένες κόκκινες φανέλες από άλλη ομάδα της Γλασκώβης. 
Ο σύλλογος είχε ολοκληρώσει έναν κύκλο 95 χρόνων λαμπρής ιστορίας και το σκωτσέζικο ποδόσφαιρο είχε χάσει μια από τις μεγαλύτερες του ομάδες. Τα επόμενα χρόνια το κλαμπ δεν μπορούσε να διασωθεί. Άλλωστε ήταν μια ομάδα, που υποστήριζε η εργατική μεσαία τάξη της Γλασκώβης και δεν ήταν εύκολο να συγκεντρωθούν χρήματα από τον λαό της. Σύντομα οι περισσότεροι «Redcoats» άρχισαν να υποστηρίζουν άλλες τοπικές ομάδες, όπως την Κουίνς Παρκ και την Κλάιντ ή και τους μεγάλους της πόλης, Ρέιντζερς και Σέλτικ.
Σε αυτόν τον τεράστιο σύλλογο που θα επιστρέψει πέρασαν και τεράστιες μορφές. Ειδικά ένας τα έκανε όλα.
Ο Hughie Wilson. Αυτός αγωνίστηκε σε 100 παιχνίδια της μεγάλης κατηγορίας. Το νούμερο είναι εντυπωσιακό ειδικά για εκείνη την εποχή. Συνολικά έκανε 136 συμμετοχές με τα κόκκινα. Ήταν μέλος της ομάδας που κέρδισε τον τίτλο του πρωταθλήματος το 1903-04. Ακόμα έπαιξε στην εθνική ομάδα ενώ ήταν αγωνίζονταν στη Θερντ. Επίσης ψηφίστηκε στους κορυφαίους παίκτες που αγωνίστηκαν ποτέ. Μεγάλες προσωπικότητες ακόμα ήταν και οι Tommy McInally, ο Felix Staroscik και ο Alex Harley. Ο τερματοφύλακας Jimmy Brownlie είναι ο κάτοχος του ρεκόρ του συλλόγου για εμφανίσεις, συμμετοχές στη Σκωτία και συμμετοχές στο SFL. 
Κάθισε κάτω από τα δοκάρια 533 φορές! Τις 481 τις είχε μα την αγαπημένη του Θερντ Λάναρκ! Κορυφαίος σκόρερ της είναι ο Neil Dewar. Σε 117 συμμετοχές πέτυχε 120 γκολ! Τέλος δε θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε και στον Jocky Robertson. Αυτές οι θρυλικές μορφές του ένδοξου παρελθόντος, θα είναι ο οδηγός για τη μεγάλη επιστροφή.
Η, για πολλές δεκαετίες, ποδοσφαιρική δύναμη του σκωτσέζικου ποδοσφαίρου δεν φαινόταν να έχει ελπίδες, για μία, τουλάχιστον, «αναγέννηση» σε ερασιτεχνικό επίπεδο. 
Το 2008, τέσσερις Σκωτσέζοι ποδοσφαιρόφιλοι, θαμπωμένοι από την ιστορία της, διεκδίκησαν το όνομα της «αποθανούσας ομάδας» και αποπειράθηκαν την είσοδο της στη τέταρτη κατηγορία. Τελικά, η «Third Lanark A.C». φαίνεται να έχει μερικώς αναγεννηθεί, κάνοντας μικρά βήματα ανάπτυξης στις ερασιτεχνικές κατηγορίες της Γλασκώβης. Ελπίζουμε να τα καταφέρει, για να διασωθεί, αν μη τι άλλο, η λαμπρή ιστορία της. Προσωπικά είμαι σίγουρος ότι θα συμβεί και θα την ξαναδούμε στα μεγάλα σαλόνια της πρώτης κατηγορίας. Ο ρομαντισμός, η ανιδιοτέλεια και το πάθος δεν πρόκειται ποτέ να σβήσει! Σύντομα το πλήθος θα φωνάζει ξανά High High High…
Από τον Ευστράτιο Φωτεινό
