Μουντιάλ 2002. Ιαπωνία και Νότια Κορέα ενώνουν τις δυνάμεις τους.
Αφήνουν το μίσος αιώνων πίσω τους και κατασκευάζουν τα ωραιότερα γήπεδα μέχρι σήμερα. Πραγματικά τεχνολογικά «θαύματα». Η μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου συνέδεσε ιδανικά το όλο σκηνικό. Το στίγμα του «Vangelis» όπως ήταν διεθνώς γνωστός, θα μείνει ανεξίτηλο και στο χώρο του ποδοσφαίρου, αφού φρόντισε να «γεννήσει» τον κατά πολλούς ομορφότερο ύμνο που συνόδεψε τη διοργάνωση ενός Παγκόσμιου Κυπέλλου. Το κομμάτι κυκλοφόρησε σε δύο εκδοχές. Η μία με έμφαση στην ηλεκτρονική μουσική και η έτερη με συνοδεία ορχήστρας, τονίζοντας τον λυρισμό του ύμνου αλλά και τη μαγεία του Μουντιάλ, το οποίο ολοκληρώθηκε εκείνη τη χρονιά με τη Βραζιλία να στέφεται πρωταθλήτρια κόσμου για πέμπτη φορά στην ιστορία της.
Και όμως σε αυτό το υπέροχο Παγκόσμιο Κύπελλο υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες μουτζούρες που μπορούσαν να υπάρξουν. Η εγκληματική, σε σημείο ληστείας διαιτησία. Η οποία «έσπρωξε» τη διοργανώτρια Νότια Κορέα ως τα ημιτελικά! Τέτοια βοήθεια, τόσο «σπρώξιμο» υπέρ μιας ομάδας όχι σε ένα αλλά σχεδόν σε όλα τα παιχνίδια δεν έχει υπάρξει ποτέ ξανά. Ναι και η Αργεντινή το 1978 και η Αγγλία το 1966, ως διοργανώτριες είχαν στήριξη, αλλά σαν αυτό που έγινε, με τη χώρα της Ασίας δεν έχει προηγούμενο και δεν νομίζουμε να υπάρξει και στο μέλλον κάτι αντίστοιχο.
Από τα παιχνίδια του ομίλου καταλάβαινες τι θα γίνει. 
Με αντιπάλους την Πολωνία στη νίκη με 2-0, με τις Η.Π.Α στην ισοπαλία με 1-1 και στο τελευταίο παιχνίδι με την Πορτογαλία στη νίκη με 1-0 οι διαιτητές λες και «ερωτεύτηκαν» την ομάδα με τα κόκκινα και άσπρα. Ειδικά στον αγώνα με τους Πορτογάλους φάνηκε που θα πήγαινε το πράγμα με τις δύο κόκκινες κάρτες που πήραν ο Μπέτο και ο Ζοάο Πίντο. Και φτάνουμε στη νοκ άουτ φάση των 16. Εκεί που ο έρωτας έγινε τρελή «καψούρα». Στον αγώνα με την Ιταλία έγινε όχι «σφαγή» αλλά ποδοσφαιρική «γενοκτονία». 
Τα περίφημα 15 λεπτά δημοσιότητας που ο κάθε άνθρωπος δικαιούται (κατά τον Άντι Γουόρχολ). Όμως ο Μπάιρον Αλντεμάρ Μορένο Ρουάλες χτύπησε «τζακ-ποτ» με θύμα την Ιταλία και ευνοημένη τη Νότια Κορέα. Στη γείτονα χώρα ακόμα μιλούν για τη «σφαγή της Νταετζεόν», από έναν διαιτητή που στη συνέχεια πήρε μέρος σε σατιρική εκπομπή της ιταλικής τηλεόρασης, κράτησε 13′ λεπτά καθυστερήσεις σε ένα ματς γιατί έτσι γούσταρε και κατέληξε να κάνει φυλακή για είκοσι μήνες, επειδή βρέθηκαν στην κατοχή του έξι κιλά ηρωίνης!
Η εφημερίδα «Corriere dello Sport» είχε γράψει πως ο Μορένο ήταν «στημένος». Ο διαιτητής από το Κίτο του Εκουαδόρ, θεωρούνταν από τους πλέον ανερχόμενους ρέφερι της Νοτίου Αμερικής. Έκανε το επαγγελματικό του ντεμπούτο σε ηλικία τριάντα ετών και, στα 33 του, σφύριζε σε Παγκόσμιο Κύπελλο. Τι το ήθελε?
Στον αγώνα Ιταλίας-Νότιας Κορέας, για την φάση των «16» του Μουντιάλ που συνδιοργάνωσαν οι Νοτιοκορεάτες με την Ιαπωνία, έδωσε το δικό του «ρεσιτάλ»: Επέτρεψε το σκληρό παιχνίδι των Ασιατών, απέβαλε αδίκως τον Φραντσέσκο Τότι, μετατρέποντας ένα εις βάρος του πέναλτι σε δεύτερη κίτρινη κάρτα για «βουτιά» και ακύρωσε λανθασμένα «χρυσό» γκολ του Νταμιάνο Τομάζι, ύστερα πάντως από υπόδειξη ενός εκ των βοηθών του. Η Ιταλία κατήγγειλε συνομωσία της ΦΙΦΑ ώστε να προχωρήσει η Νότια Κορέα στην διοργάνωση (τα «όργια» που ακολούθησαν και θα διαβάσετε παρακάτω στο ματς με την Ισπανία για τα προημιτελικά, την δικαίωσαν πλήρως). 
Eνώ υπήρξαν δημοσιεύματα που στέκονταν στην κόντρα του προέδρου Σεπ Μπλάτερ με τον τότε αντιπρόεδρο της ΦΙΦΑ και πρώην πρόεδρο της ιταλικής ομοσπονδίας, Αντόνιο Ματαρέζε.
Ο Μορένο, ο οποίος ήταν γνωστός ως «εκδικητής» για την συνήθειά του να τιμωρεί τους ποδοσφαιριστές με κόκκινες κάρτες, «έβγαλε από τα ρούχα τους», τους Ιταλούς ποδοσφαιριστές, με τον Φραντσέσκο Τότι να δηλώνει πως׃ «Του περισσεύουν είκοσι κιλά, δεν μπορεί να τρέξει και είναι πάντα μακριά από τις φάσεις». 
Ο Άντζελο Ντι Λίβιο θυμάται׃ «Μας συμπεριφέρονταν σαν να ήταν ανώτερος από εμάς, πολύ σνομπ, την ώρα που με τους Κορεάτες ήταν πολύ ευγενικός» για τη συμπεριφορά του ρέφερι από το Εκουαδόρ, για ένα ματς που ξεκίνησε με (σωστό) πέναλτι που απέκρουσε ο Τζανλουίτζι Μπουφόν στον Αν Γιουνγκ Χβαν και, ειρωνεία, ολοκληρώθηκε με «χρυσό» γκολ (υπήρχε τότε) στο 117′ λεπτό του τότε επιθετικού της Περούτζια (2-1), ο οποίος δεν ξανάπαιξε στην Ιταλία, αφού ο πρόεδρος των «γκριφόνι», Λουτσιάνο Γκαούτσι, τον «τελείωσε» εκείνο το βράδυ: «Πλήγωσε την περηφάνια των Ιταλών και δεν πρόκειται να ξαναπατήσει το πόδι του στην Ιταλία»!
Ο Φράνκο Φρατίνι τότε Υπουργός Δημόσιας Τάξεως της ιταλικής κυβέρνησης είπε׃ «Η διαιτησία ήταν ντροπιαστική, απίστευτα σκανδαλώδης». 
Την επομένη του αγώνα, με τις ιταλικές εφημερίδες να χρησιμοποιούν κατά κόρον λέξεις όπως׃ «ντροπή», «σφαγή» «σκάνδαλο» και «κλέφτες», με την πρώτη σε κυκλοφορία εφημερίδα, την «Gazzetta dello Sport», να χαρακτηρίζει τον Μορένο ως׃ «τον χειρότερο διαιτητή όλων των εποχών»! Οι «αμαρτίες» (και μη) του Μορένο׃
– Κίτρινη με το «καλημέρα»: Μόλις στο τρίτο λεπτό, κίτρινη στον Φραντσέσκο Κόκο για ένα δυναμικό τάκλιν, αλλά όχι σκληρό στον Παρκ Γι Σουνγκ.
– Πέναλτι: Στο πέμπτο λεπτό, σφυρίζει (σωστά) πέναλτι υπέρ της Νοτίου Κορέας, σε τράβηγμα του Σεόλ Κι Χιούν από τον Κριστιάν Πανούτσι. Ο Τζανλουίτζι Μπουφόν αποκρούει το σουτ του Αν Γιουνγκ Χβαν.
– Κίτρινη κάρτα: Στο 22′ λεπτό, ο Φραντσέσκο Τότι αντικρίζει κίτρινη κάρτα για φάουλ στον Κιμ Ναμ Ιλ. Είναι μια κάρτα που στη συνέχεια του αγώνα θα σημαδέψει την μοίρα των Ιταλών.
– Συγχώρεση αποβολής: Στο 62′ λεπτό, απλά κάνει παρατήρηση στους Κιμ Τάε Γιουνγκ και Αλεσάντρο Ντελ Πιέρο, για μια μεταξύ τους μονομαχία. Το ριπλέι δείχνει ότι ο Κορεάτης έχει χτυπήσει με το μπράτσο τον Ιταλό και θα έπρεπε να αποβληθεί, αφού είχε κίτρινη κάρτα από το 17′ λεπτό.
– Αποβολή: Στο 13′ λεπτό της παράτασης, ο Τότι φέρεται να ανατρέπεται μέσα στην περιοχή από τον Σονγκ Τσονγκ Γκουγκ. Αν δεν είναι πέναλτι, σίγουρα δεν είναι «θέατρο». Του δείχνει την δεύτερη κίτρινη κάρτα και τον αποβάλλει, αφήνοντας την Ιταλία με δέκα.
– Ακύρωση «χρυσού» γκολ: Στο 115′ λεπτό, ο Νταμιάνο Τομάζι σκοράρει από κανονική θέση, ένα τέρμα που θα έδινε την πρόκριση στην Ιταλία, αφού τότε ίσχυε ο κανονισμός του «χρυσού» γκολ. Ο Μορένο, ύστερα και από υπόδειξη του βοηθού του, Αργεντινό Χόρχε Ραταλίνο, ακυρώνει το γκολ.
Οι Ιταλοί υποστήριζαν ότι, εντελώς τυχαία, ο Μορένο μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο πήγε διακοπές στις Ηνωμένες Πολιτείες και κατά την επιστροφή του στο Εκουαδόρ, αγόρασε ένα πολυτελές αυτοκίνητο. 
Ο ίδιος υποστήριξε׃ «Η ζωή μου είναι καθαρή. Πήρα τα ίδια χρήματα με όλους τους διαιτητές. Πράγματι, αγόρασα ένα Σεβρολέτ έναντι 12.500 δολαρίων, αλλά το ταξίδι μου στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν προγραμματισμένο από τον Μάρτιο. Πέρασα δύο νύχτες στο Μαϊάμι Μπιτς, στο σπίτι της αδελφής μου και έχω στείλει όλες τις αποδείξεις στην ΦΙΦΑ». Η διεθνής ομοσπονδία έκανε έρευνα (λέμε τώρα), τα αποτελέσματα της οποίας δεν έδειξαν τίποτα μεμπτό, αν και αποφάσισε να τον τιμωρήσει σιωπηρά. 
Ο διαιτητής από το Εκουαδόρ θεωρήθηκε ο νούμερο ένα εχθρός της Ιταλίας, στην οποία όμως δεν είχε κανένα πρόβλημα να βρεθεί, έξι μήνες μετά από την «σφαγή της Νταετζεόν». Ο λόγος? Πήρε μέρος στην σατιρική εκπομπή «Stupido Hotel», όπου υποδύθηκε έναν εκατομμυριούχο που διαχειρίζεται τους λογαριασμούς ενός ξενοδοχείου με οικονομικά προβλήματα!
Γι’ αυτό, οργάνωσε ένα μεγάλο πάρτι, όπου εμφανίστηκε μεταμφιεσμένος, τραγούδησε και χόρεψε με γυναίκες που φορούσαν λίγα ρούχα και, στη συνέχεια, απάντησε στις ερωτήσεις του θρυλικού άλλοτε παίκτη των Μίλαν, Νάπολι και Γιουβέντους, Ζοσέ Αλταφίνι. 
Για αυτή την επιλογή του είπε׃ «Πήγα στην Ιταλία για να υπερασπιστώ τον εαυτό μου». Διαψεύδοντας ότι πήρε 25.000 ευρώ για να κάνει τον γελωτοποιό. Ο παραγωγός της εκπομπής, Αντριάνο Αραγκοτσίνι εξηγούσε ότι׃ «Δεν ήταν εύκολο να τον πείσουμε, αλλά στην εκπομπή εμφανίζεται ο πραγματικός Μπάιρον Μορένο. Ψάχναμε έναν αρνητικό πρωταγωνιστή και εκείνος είναι ο πιο μισητός άνθρωπος στην χώρα μας». Μάλιστα φρόντισε για την ασφάλεια του διαιτητή, αφού του είχε συνεχώς έξι αστυνομικούς γύρω του!!! Σε ένα από τα σκετσάκια, πάντως, δεν γλίτωσε έναν κουβά νερό που τον έκανε μούσκεμα. Ο Μορένο, εκτός από αυτό το ταξίδι, έκανε άλλα δύο στην Ιταλία, για να συμμετάσχει στο Καρναβάλι του Τσέντο ντι Φεράρα, όπου ο κόσμος τον αποδοκίμασε και τον «κατακεραύνωσε» με αυγά, αλλά και για να διευθύνει έναν αγώνα 7Χ7, όπου ένας θεατής του πέταξε ένα ποτήρι κρασί!
Από εχθρός, για χάρη μερικών χιλιάδων ευρώ, είχε μετατραπεί σε γελωτοποιό.
Το πριν και μετά από την «σφαγή της Νταετζεόν» θυμίζει περισσότερο σενάριο κινηματογραφικής ταινίας. Τον Σεπτέμβριο του 1999, ο Μορένο τιμωρείται με αποκλεισμό είκοσι αγώνων, επειδή σε ματς πρωταθλήματος της Λίγκα Ντε Κίτο με την Μπαρτσελόνα Γουαγιακίλ κράτησε 13′ λεπτά καθυστερήσεων, στα οποία η Λίγκα, ενώ έχανε 2-3, επικράτησε εν τέλει με 4-3. Κατά σύμπτωση, εκείνη την εποχή, ο Μορένο, γεννημένος στο Κίτο, είχε κατέβει ως υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος στην πόλη του.
Δεν εξελέγη και έφαγε βαριά «καμπάνα», αφού όχι μόνο κράτησε αδικαιολόγητα 13′ λεπτά καθυστερήσεων, αλλά στο φύλλο αγώνα έγραψε ότι τα δύο τελευταία γκολ σημειώθηκαν στο 89’ λεπτό και το 90’ λεπτό της αναμέτρησης! Τον Ιούνιο του 2003 και αφού είχε τιμωρηθεί εκ νέου γιατί σε έναν αγώνα είχε αποβάλλει τρεις ποδοσφαιριστές της Σοσιεδάδ Ντεπορτίβα Κίτο, ο «εκδικητής» πήρε την κάτω βόλτα. Για ένα διάστημα έβγαλε τα προς το ζην ως σχολιαστής αγώνων σε ραδιόφωνο και τηλεόραση, αλλά ο γιος του αρρωσταίνει, οι γιατροί του βρίσκουν πρόβλημα στην καρδιά και, παρά την εγχείρηση στην οποία υποβάλλεται, πεθαίνει λίγους μήνες αργότερα.
Εκείνη την εποχή, πηγαινοέρχεται τακτικά στις Ηνωμένες Πολιτείες και αποκτά μεγάλα χρέη, τόσο λόγω της θεραπείας του γιου του, αλλά και της αποβολής, ούσα πέντε μηνών έγκυος, της γυναίκας του, ενός αρσενικού εμβρύου.
Αποκτά σχέσεις με τον υπόκοσμο, ο οποίος τον απειλεί να σκοτώσει τον Ντίλαν, γιο της συντρόφου του από παλαιότερη σχέση, αν δεν ξεχρεώσει. Απελπισμένος, δέχεται να λειτουργήσει ως «πακέτο», σε ένα από τα ταξίδια του στη Νέα Υόρκη. Στις 20 Σεπτεμβρίου του 2010, δένει γύρω από το σώμα του 6,2 κιλά ηρωίνης, ως δια μαγείας περνάει τον έλεγχο στο αεροδρόμιο του Γουαγιακίλ, αλλά στο αεροδρόμιο «Τζον Φίτζεραλντ Κένεντι» της Νέας Υόρκης, δεν γλιτώνει. Η αστυνομία, πιθανότατα ύστερα από «καρφί», τον συλλαμβάνει. Το σχόλιο του Τζίτζι Μπουφόν ενδεικτικό. 
Όταν μαθαίνει για την σύλληψη του διαιτητή που του στέρησε το μουντιαλικό όνειρο, στα γήπεδα Νοτίου Κορέας και Ιαπωνίας είπε׃ «Έξι κιλά ηρωίνης? Δεν με εκπλήσσει. Και το 2002 τα κουβαλούσε, αλλά όχι μέσα στα ρούχα του, αλλά στον οργανισμό του».
Ο Μορένο περνάει από δίκη, κάποιοι μιλούν ακόμα και για ισόβια κάθειρξη, αλλά εν τέλει ο δικαστής τον καταδικάζει σε φυλάκιση τριάντα μηνών, σε σωφρονιστικό κέντρο στο Μπρούκλιν. Δείχνει παραδειγματική συμπεριφορά στην φυλακή, αναλαμβάνει να σιδερώνει τα ρούχα άλλων κρατουμένων και, λόγω καλής διαγωγής, η ποινή του μειώνεται στους είκοσι μήνες. 
Στη συνέχεια επιστρέφει στο Εκουαδόρ, όπου έκτοτε προσπαθεί πλέον να βγάζει τα προς το ζην και, που και που, να σφυρίζει και κάποιο παιχνίδι. Εξομολογείται׃ «Χρειάζομαι την διαιτησία, αποτελεί μέρος της ζωής μου. Το ότι έγινα διαιτητής ήταν ένα από τα καλύτερα πράγματα που έκανα ποτέ». Δεν έχουν την ίδια άποψη πάντως, οι εκατομμύρια Ιταλοί σε όλο τον κόσμο, ύστερα από την αξέχαστη «σφαγή της Νταετζεόν».
Αφού είδαμε αναλυτικά τι έγινε στον αγώνα με την Ιταλία και το «μπουμπούκι» από το Εκουαδόρ όλοι περίμεναν ότι στον προημιτελικό με την Ισπανία θα παιχτεί το παιχνίδι στα ίσια. 
Αμ δε… Η ποδοσφαιρική «γενοκτονία» όχι απλά, δυστυχώς ξεπεράστηκε αλλά φτάσαμε σε επίπεδο ένας ολόκληρος πλανήτης να σιχαίνεται, να βρίζει, να καταριέται για το χειρότερο συνεχιζόμενο έγκλημα της διαιτησίας! Διαιτητής ο Αιγύπτιος Γκαμάλ Μαχμούντ Αχμέντ Ελ Γκαντούρ και επόπτες, ο Αλί Τομουσάνγκε από την Ουγκάντα και ο Μίκαελ Ραγκοονάθ από το Τρίνινταντ και Τομπάγκο. Χώρες «ποδοσφαιρομάνες» όλες τους! Ο αγώνας ξεκινάει και οι παίκτες της Κορέας παίζουν σκληρά και αντιαθλητικά. Δύο πεντακάθαρα γκολ των Ισπανών ένα με τον Ελγκέρα που έδωσε επιθετικά φάουλ και το δεύτερο στην κεφαλιά του Μοριέντες που η μπάλα δεν βγήκε ποτέ εκτός γραμμής. Δεν ξεχνιέται η σκηνή που μπαίνει γκολ και ο επόπτης με το μουστάκι, σηκώνει τη σημαία και ο Αιγύπτιος το ακυρώνει και αυτό!!
Μετά τη λήξη του αγώνα και τον αποκλεισμό «σφαγή και γενοκτονία» της Ισπανίας στα πέναλτι ο Κάρλες Πουγιόλ είπε όλο παράπονο׃ «Μπορείς να δεις ότι η μπάλα δεν έφυγε ποτέ στην τηλεόραση. Δεν θέλω να πιστεύω ότι ο διαιτητής βγήκε να ληστέψει καμία ομάδα, αλλά οι εικόνες μιλούν από μόνες τους. Είναι ξεκάθαρο ότι ο διαιτητής δεν ήταν υπέρ μας». Ενώ ο Ελγκέρα έξαλλος׃ «Όλοι είδαν δύο πολύ καλά γκολ. Εάν η Ισπανία δεν κέρδισε, είναι επειδή δεν μας άφησαν να κερδίσουμε». Στην 20η επέτειο του αγώνα, η ισπανική εφημερίδα «Marca» είχε μια συνέντευξη με τον διαιτητή εκείνη την ημέρα. Το χειρότερο είναι ότι μέχρι σήμερα επιμένει ότι η διαιτησία του ήταν καλή και, αντ’ αυτού, κατηγορεί τους βοηθούς του׃ «Οι Ισπανοί δεν μπορούν να με κατηγορήσουν για εκείνη την ήττα από την Κορέα γιατί, πριν το τέλος του παιχνιδιού, είχαν πολλές ξεκάθαρες ευκαιρίες. Θα μπορούσαν να είχαν κερδίσει το παιχνίδι πριν από τη διαδικασία των πέναλτι. Μόνο ο διαιτητής κρίνεται μερικές φορές οι αποφάσεις λαμβάνονται από τους βοηθούς μας. Επιμένω σε αυτό που είπα. 
Είχα εξαιρετική απόδοση. Μάλιστα, η ΦΙΦΑ μου έδωσε 8,7 στα 10 εκείνη την ημέρα». Ήμουν 18 χρονών τότε και έδινα πανελλήνιες εξετάσεις. Γυρνούσα τρέχοντας να δω τα παιχνίδια. Δεν μπορώ ποτέ να ξεχάσω την οργή που ένιωσα με αυτά που έβλεπα. Από μικρός κολλημένος μέχρι σήμερα και για πάντα με την Ισπανία και το βρίσιμο που έριξα εκείνο το καλοκαίρι δεν το έριξα μετά ποτέ ξανά. Αλλά υπάρχει «θεία δίκη» και το 2006 η Ιταλία σήκωσε το τέταρτο και το 2010 η Ισπανία ακολούθησε με το πρώτο της και μένα να πανηγυρίζω σαν τρελός!
Από τον Ευστράτιο Φωτεινό
