Χακάν Σουκούρ, ο ταύρος που έγινε κόκκινο πανί

“Ο Ερντογάν με κάλεσε για να επωφεληθεί από τη δημοτικότητα μου. Μετά άρχισαν οι προστριβές. Έριχναν πέτρες στο κατάστημα της γυναίκας μου, παρενοχλούσαν τα παιδιά μου… Όταν έφυγα φυλάκισαν τον πατέρα μου και μου κατάσχεσαν τα πάντα”

Μέχρι το 2013 η ζωή του Χακάν Σουκούρ ήταν σαν παραμύθι κάνοντας το όνειρο του πραγματικότητα. Είχε ολοκληρώσει μια τεράστια ποδοσφαιρική καριέρα γεμάτη γκολ, τίτλους, μεγάλες μεταγραφές και διακρίσεις (ατομικές, συλλογικές, εθνικές). Με λίγα λόγια ήταν ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής στην ιστορία του Τουρκικού ποδοσφαίρου και ίσως ο πλέον αναγνωρισμένος Τούρκος πολίτης παγκοσμίως. Από το ξεκίνημα της καριέρας του ήταν τόσο δημοφιλής που στο γάμο του το 1995 παρευρέθη η πρωθυπουργός της χώρας Τανσού Τσιλέρ και ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το 2011 σε ηλικία 40 ετών παρασυρόμενος από τη μεγάλη του δημοφιλία έκανε το μοιραίο λάθος που τον έχει φέρει στη κατάσταση που βρίσκεται σήμερα. Το λάθος αυτό ήταν να ασχοληθεί με την πολιτική μπαίνοντας στο κόμμα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Το 2013 ξέσπασαν κοινωνικές αναταραχές στη χώρα και η αντιπαράθεση του Ερντογάν με τον τότε συνεργάτη του Φετουλάχ Γκιουλέν. Ο Σουκούρ κάνει το λάθος να παραιτηθεί από το ΑΚΡ (Κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης) και να συνεχίσει ως ανεξάρτητος βουλευτής. Ο λόγος της παραίτησης του ήταν οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης ώστε να σταματήσουν οι έρευνες της Τουρκικής δικαιοσύνης σε σκάνδαλα που ήταν μπλεγμένος ο ίδιος ο Ερντογάν μαζί με άλλα κοντινά του πρόσωπα συγγενείς, πολιτικούς και επιχειρηματίες. Αυτή την κίνηση του Σουκούρ ο Ερντογάν την εξέλαβε σαν στήριξη στον Γκιουλέν τον οποίο εν το μεταξύ είχε κατηγορήσει όχι μόνο σαν συκοφάντη αλλά και σαν τρομοκράτη.

Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τον πρώην άσσο ήταν που εξέφρασε την αλληλεγγύη του στον φυλακισμένο Τούρκο δημοσιογράφο Χινταϊέτ Καράκα. Φέρνοντας τον αντιμέτωπο με το …συνηθισμένο «πακέτο» κατηγοριών της εξύβρισης του Τούρκου προέδρου, της συμμετοχής σε τρομοκρατική οργάνωση αλλά και της …οργανωμένης πίεσης σε δημοσίους λειτουργούς! Μοιραία το 2015 ο Σουκούρ αυτοεξορίζεται στις ΗΠΑ μαζί με την οικογένειά του. Το 2016 η Τουρκική «δικαιοσύνη» δε σταμάτησε να ασχολείται με τον εξόριστο πλέον Σουκούρ αφού τον κατηγόρησε για συμμετοχή σε ένοπλη τρομοκρατική οργάνωση. Δηλαδή σαν συνεργάτη του του Ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν στο δήθεν πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 2016.

“Ο Ερντογάν με απέκλεισε απ’ όλα, δεν μπορώ να εκφράσω την άποψη μου ελεύθερα ακόμη και το δικαίωμα μου στην εργασία. Το ΑΚΡ (Κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης) δεν ήταν τελικά αυτό που είχα σκεφτεί.”

Ο Χακάν Σουκούρ γεννήθηκε το 1971 στο Ανταπαζαρί (πρώην Αργίλιο) της ΒΔ Τουρκίας. Οι γονείς του ήταν Αλβανοί μετανάστες γεννημένοι στην τότε ενιαία Γιουγκοσλαβία και ο ίδιος ο Σουκούρ κατά καιρούς έχει δηλώσει Αλβανός. Ξεκίνησε την επαγγελματική ποδοσφαιρική του καριέρα μόλις στα 17 του στη Σακάργιασπορ. Το 1988 ήταν στο ρόστερ της ομάδας στην κατάκτηση του Κυπέλλου Τουρκίας. Την επόμενη σεζόν πετυχαίνει το παρθενικό του τέρμα σε ένα ματς κόντρα στην Εσκισεχίρ δίνοντας το τρίποντο στην ομάδα του. Τις τρεις σεζόν που έμεινε στην ομάδα (1987-1990) πέτυχε 19 τέρματα σε 49 συμμετοχές σε όλες τις διοργανώσεις. Δείχνοντας από πολύ μικρός το τι θα ακολουθούσε στην καριέρα του. Το επόμενο βήμα δεν άργησε να έρθει και ήταν η μεταγραφή του στη Μπουρσασπόρ (51 συμμ./ 11 τερμ.) όπου παρέμεινε για δύο χρόνια.

Το 1992 η Γαλατασαράι θα κάνει μία μεταγραφή που όπως αποδείχθηκε θα αλλάξει σε μεγάλο βαθμό την ιστορία της. Τις επόμενες δύο δεκαετίες οι λέξεις Σουκούρ, Γαλατασαράι και επιτυχίες θα γίνουν συνώνυμες. Οκτώ πρωταθλήματα (1992-93, 1993-94, 1996-97, 1997-98, 1998-99, 1999-00, 2005-06, 2007-08), τέσσερα Κύπελλα (1992-93, 1995-96, 1998-99, 2004-05) και ένα Κύπελλο ΟΥΕΦΑ το 2000. Όλα αυτά σε συνολικά 13 σεζόν και τρεις θητείες αφού στο ενδιάμεσο ο Τούρκος φορ θα «περάσει» από σημαντικές ομάδες του Ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου -χωρίς όμως μεγάλη επιτυχία- όπως η Τορίνο το 1995 (5 συμμ./1 τερμ.), η Ίντερ το 2000-2001 (33 συμμ./6 τερμ.), η Πάρμα το 2002 (15 συμμ./3 τερμ.) με την οποία κατέκτησε ένα Κύπελλο Ιταλίας και η Μπλάκμπερν το 2003 (9 συμμ./2 τερμ.)

Τη σεζόν 1999-2000 όταν και κατέκτησε το τρεμπλ ο Σουκούρ ήταν πραγματικός… ταύρος. Η Γαλατά ξεκίνησε στον τρίτο προκριματικό του Τσάμπιονς Λιγκ ξεπερνώντας εύκολα το εμπόδιο της Ραπίντ Βιέννης. Στον όμιλο αντιμετώπισε τις Τσέλσι, Χέρτα Βερολίνου και Μίλαν με τις δύο πρώτες να προκρίνονται στην επόμενη φάση και την «Τσιμ Μπομ» να παίρνει τη «χρυσή» όπως θα αποδειχθεί τρίτη θέση με εφτά βαθμούς Ο Σουκούρ στη φάση αυτή πέτυχε τέσσερα κρίσιμα τέρματα. Πρώτη αντίπαλος στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ ήταν η Ιταλική Μπολόνια η οποία αποκλείστηκε με μια ήττα και μία ισοπαλία. Σειρά είχε η Μπορούσια Ντόρτμουντ που ηττήθηκε 0-2 στην έδρα της ενώ η ρεβάνς του Αλί Σαμιγιέν τελείωσε χωρίς τέρματα. Η ομάδα της Κωνσταντινούπολης βρίσκεται ήδη στους “8” της διοργάνωσης. Επόμενη αντίπαλος η περσινή φιναλίστ του Κυπέλλου Κυπελλούχων Μαγιόρκα. Η Γαλατασαράι θα είναι καταιγιστική στο πρώτο παιχνίδι και θα φύγει με το εντυπωσιακό 1-4 από τη Πάλμα ντε Μαγιόρκα κάνοντάς τη ρεβάνς του Αλί Σαμιγιέν τυπική διαδικασία (2-1 νίκη για τη Γαλατά) με τον Σουκούρ θα σκοράρει και στα δύο ματς. Η ομάδα του Φατίχ Τερίμ βρίσκεται πλέον στα ημιτελικά μαζί με τις Άρσεναλ, Λιντς Γιουνάιτεντ και Λανς. Η «Τσιμ Μπομ» θα αντιμετωπίσει τη Λιντς Γιουνάιτεντ και θα καταφέρει να πάρει ένα «καθαρό» 2-0 στο πρώτο ματς της Κωνσταντινούπολης. Το εκτός έδρας 2-2 θα δώσει ακόμη μια πρόκριση στην Τουρκική ομάδα. Με μπροστάρηδες τους Χακάν Σουκούρ που πέτυχε πέντε τέρματα σε οκτώ ματς, τον «Μαραντόνα των Καρπαθίων» Γκιόργκι Χάτζι, τον τερματοφύλακα της εθνικής Βραζιλίας Κλαούντιο Ταφαρέλ και το στυλοβάτη της άμυνας Γκιόργκι Ποπέσκου η Γαλατά θα φτάσει για πρώτη φορά στην ιστορία της σε τελικό Ευρωπαϊκής διοργάνωσης χωρίς μάλιστα να γνωρίσει την ήττα στην πορεία της για τον τελικό.

Στις 17 Μαΐου του 2000 στο Πάρκεν της Κοπενχάγης θα γραφτεί η πιο «χρυσή σελίδα» στην ιστορία της Γαλατασαράι. Αντίπαλος και μεγάλο φαβορί η Άρσεναλ. Η 11αδα που παρέταξε ο Αρσέν Βενγκέρ στον τελικό αποτελούνταν -χωρίς ίχνος υπερβολής- κατά τα 2/3 σούπερ σταρ του παγκοσμίου ποδοσφαίρου Ανρί, Μπέργκαμπ, Άνταμς, Βιεϊρά, Πετίτ, Όφερμαρς, Σίμαν κ.α Οι δύο αντίπαλοι θα χάσουν πάρα πολλές ευκαιρίες στα 120 λεπτά της κανονικής διάρκειας και της παράτασης. Στη «Ρωσική Ρουλέτα» η ομάδα του Τερίμ θα είναι πιο τυχερή και πιο εύστοχη παίρνοντας το τρόπαιο με 4-1 αφού δύο παίχτες της Άρσεναλ θα «σημαδέψουν» τα δοκάρια του Ταφαρέλ.

Το ίδιο καλοκαίρι η Ίντερ του Μαρτσέλο Λίπι θα δώσει 6,5 εκ. Ευρώ (σε αντιστοιχία) για να αποκτήσει τον πρώτο σκόρερ των Ευρωπαϊκών διοργανώσεων εκείνης της σεζόν Χακάν Σουκούρ. Αντικαταστάτης του στην επίθεση της Γαλατασαράι θα είναι ο Βραζιλιάνος Μάριο Ζαρντέλ που θα αφήσει τη Πόρτο για την «Πόλη» έναντι 17 εκ. Ευρώ!!!

Τα παρατσούκλια που συνόδευαν τον Σουκούρ ήταν ο «Βασιλιάς» (Kral) επειδή ο τίτλος του πρώτου σκόρερ του Τουρκικού πρωταθλήματος λέγεται «Βασιλιάς των γκολ» αλλά το πιο αναγνωρισμένο και ιδιαίτερο ήταν ο «Ταύρος του Βοσπόρου».

Ο Σουκούρ είναι ο πρώτος σκόρερ στην ιστορία του Τουρκικού πρωταθλήματος με 249 τέρματα και τέταρτος σε συμμετοχές στην με 489. Μόνο ο Τανσού Τσολάκ (1982-1994) έχει καλύτερη αναλογία τερμάτων/συμμετοχών με 240 τέρματα σε μόλις 252 συμμετοχές έχοντας κερδίσει πέντε φορές τον τίτλου «Βασιλιάς των γκολ» έναντι τριών του Σουκούρ. Ενώ ο Μετίν Οκτάι (1954-1969) έχει κατακτήσει έξι φορές τον αντίστοιχο τίτλο. Κανείς όμως δεν έχει αντίστοιχες επιδόσεις με το εθνόσημο και τη μεγάλη σε διάρκεια καριέρα του Χακάν Σουκούρ, ο οποίος από τις 13 του σεζόν με τη φανέλα της «Τσιμ Μπομ» μόνο μία πέτυχε μονοψήφιο αριθμό τερμάτων. Ακόμη και στα 37 του τη σεζόν 2007-08 έπαιζε -σχεδόν- βασικός πετυχαίνοντας 11 τέρματα σε 28 συμμετοχές.

Το μεγαλύτερο κεφάλαιο της καριέρας του «Ταύρου του Βοσπόρου» και η ομάδα με την οποία έγινε ευρέως γνωστός ήταν η εθνική Τουρκίας. Με το εθνόσημο αγωνίστηκε από το 1992 μέχρι το 2008 με απολογισμό 51 τερμάτων σε 112 συμμετοχές που τον καθιστά -με μεγάλη απόσταση από τον δεύτερο- πρώτο σκόρερ στην ιστορία της εθνικής Τουρκίας. Ενώ είναι και δεύτερος σε συμμετοχές. Δεν είναι τυχαίο ότι η περίοδος παρουσίας του Σουκούρ με την εθνική έχει συνδυαστεί με τις μεγαλύτερες επιτυχίες της ομάδας.

Θα οδηγήσει τη χώρα του με εφτά τέρματα στα προκριματικά στο Euro του 1996. Η τελευταία φορά που η Τουρκία συμμετείχε σε μεγάλη διοργάνωση ήταν το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1954. Θα φύγει όμως από τα γήπεδα της Αγγλίας χωρίς βαθμό, με πέντε γκολ παθητικό και κανένα ενεργητικό. Στο Εuro ’00 την τελευταία αγωνιστική του 2ου ομίλου η συνδιοργανώτρια ομάδα του Βελγίου υποδέχεται στο Κινγκ Ντε Μποντουέν των Βρυξελλών την Τουρκία. Η ισοπαλία ήταν αρκετή για να στείλει τους «κόκκινους διαβόλους» στην επόμενη φάση. Όμως ο «Ταύρος του Βοσπόρου» θα το πάρει προσωπικά πετυχαίνοντας δύο τέρματα (47’, 70’) που σε συνδυασμό με τις επεμβάσεις του Ρουστού θα δώσουν στη χώρα τους τη μεγάλη πρόκριση. Η πορεία της Τουρκίας θα σταματήσει στα προημιτελικά από τους ανώτερους Πορτογάλους (2-0).

Το Μουντιάλ του 2002 θα είναι το μεγάλο ραντεβού με την ιστορία για την κορυφαία «φουρνιά» του Τουρκικού ποδοσφαίρου. Υπό τις οδηγίες του Σενόλ Γκιουνές και με έξι τέρματα του Σουκούρ η Τουρκία θα περάσει στην τελική φάση της διοργάνωσης. Πρώτος αντίπαλος ήταν υπέρ-ομάδα της Βραζιλίας με Ρονάλντο, Ριβάλντο, Ροναλντίνιο, Ρ. Κάρλος, Καφού, Ζιλμπέρτο Σίλβα, Λούτσιο κ.α. Οι Τούρκοι με αρχηγό τον Σουκούρ τους αντιμετώπισαν με «το μαχαίρι στα δόντια» χωρίς να «ψαρώσουν» από το όνομα του αντιπάλου. Προηγήθηκαν με τον Χασάν Σας (47′) όμως η πίεση των Βραζιλιάνων σε συνδυασμό με κάποια εξόφθαλμα διαιτητικά λάθη η «Σελεσάο» επικράτησε με 2-1.

Το επόμενο ματς ήταν το πιο σημαντικό γιατί έκρινε στη 2η θέση του ομίλου. Εκεί Τουρκία και Κόστα Ρίκα μοιραστήκαν βαθμούς και τέρματα (1-1). Την τελευταία αγωνιστική η Τουρκία έψαχνε ένα μικρό θαύμα. Δηλαδή νίκη με πολλά γκολ διαφορά επί της αδύναμης Κίνας και ταυτόχρονα ήττα της Κόστα Ρίκα από την αδιάφορη Βραζιλία. Τα πράγματα πήγαν κατ’ ευχήν για την ομάδα του Σουκούρ, αφού το 3-0 επί τις Κίνας και το εντυπωσιακό 5-2 της Βραζιλίας -που μόνο αδιάφορη δεν φάνηκε- επί της Κόστα Ρίκα έδωσε την πρόκριση στην Τουρκία.

Το πρώτο Μουντιάλ της Ασίας ήταν και αυτό με τις μεγαλύτερες εκπλήξεις -και τις χειρότερες διαιτησίες- Αργεντινή, Γαλλία, Πορτογαλία, Κροατία, Ουρουγουάη είχαν «αποχαιρετήσει» από τη φάση των ομίλων. Η Τουρκία στους “16” διασταυρώθηκε με στη συνδιοργανώτρια Ιαπωνία μία ομάδα που είχαν ποντάρει όλοι ότι θα έφτανε πολύ ψηλά μέσα στο «σπίτι» της. Όμως η μεγάλη αποκάλυψη -μαζί με τον Χασάν Σας- της εθνικής Τουρκίας Ουμίτ Νταβαλά με κεφαλιά έπειτα από κόρνερ στο 12′ έστειλε τη χώρα του στους “8” και πάνω στη «σταχτοπούτα» Σενεγάλη. Η ομάδα-έκπληξη από την Αφρική είχε είδη «στείλει σπίτι» Γάλλους, Ουρουγουανούς και Σουηδούς!!! Η κανονική διάρκεια του παιχνιδιού τελείωσε χωρίς τέρματα. Στο 4ο λεπτό της παράτασης οι Τούρκοι με το «χρυσό γκολ» του Ιλχάν ήταν εκείνοι που πήρανε το εισιτήριο για τη Σαϊτάμα. Οι Τούρκοι στα ημιτελικά θα αντιμετώπιζαν ξανά τη Βραζιλία. Το ματς «κύλισε» όπως αυτό της πρεμιέρας με τις δύο ομάδες να έχουν εκατέρωθεν καλές στιγμές. Το παιχνίδι όμως κρίθηκε από τον κορυφαίο παίχτης της διοργάνωσης τον Ρονάλντο. Που με μία εντυπωσιακή ενέργεια και τελείωμα με το δεξί «μυτάκι» θα πετύχει από δύσκολη θέση το τέρμα που θα κρίνει το ματς.

Ο μικρός τελικός μόνο της …παρηγοριάς δεν ήταν στη συγκεκριμένη περίπτωση αφού το κίνητρο της τρίτης θέσης παρέμενε τεράστιο αφού Νότια Κορέα και Τουρκία ούτε είχαν ξαναβρεθεί στο παρελθόν αλλά ίσως να μη ξαναβρεθούν ούτε στο -εγγύς τουλάχιστον- μέλλον σε αυτήν τη θέση. Έτσι ο μικρός τελικός ήταν μια τεράστια ευκαιρία μεγαλύτερης διάκρισης και για τους δύο αντιπάλους. Ο αρχηγός που δεν είχε σκοράρει τα προηγούμενα έξι ματς για τη χώρα του φύλαγε το καλό για το τέλος. Το μοναδικό του τέρμα σε τελική φάση Μουντιάλ κατέχει μέχρι και σήμερα το πολύ μεγάλο ρεκόρ του γρηγορότερου γκολ στην ιστορία των παγκοσμίων κυπέλλων μόλις στο 11ο δευτερόλεπτο του ματς! Ο Ιλχάν πέτυχε ακόμη δύο τέρματα δίνοντας τη νίκη με 3-2 και τρίτη θέση στη χώρα τού.

Τη σεζόν 1996-97 ο «Ταύρος του Βοσπόρου» κατέκτησε την τρίτη θέση για το χρυσό παπούτσι. Πίσω από τους Βραζιλιάνους Ρονάλντο και Ζαρντέλ, χάνοντας την πρωτιά στο συντελεστή τερμάτων. Το 2004 στα 33 του αναδείχθηκε από την ποδοσφαιρική ομοσπονδία της χώρας του σαν καλύτερος Τούρκος παίχτης των τελευταίων 50 ετών. To 2014 ο Χακάν Σουκούρ βραβεύτηκε στο Μονακό με το βραβείο «χρυσό πόδι» για την προσφορά του στο ποδόσφαιρο. Μεταξύ των βραβευθέντων εκείνης της βραδιάς ήταν οι Ροζέ Μιλά, Ζαν-Μαρί Πφαφ, Βίκτορ Πανένκα και η Αμερικανίδα Μία Χαμ. Ενώ φανέλα της εθνικής Τουρκίας με το όνομά του όπως και ποδοσφαιρικά του παπούτσια κοσμούν το μουσείο της FIFA στην Ζυρίχη.

Σύμφωνα με το συμβούλιο της Ευρώπης μεγάλος αριθμός δημοσιογράφων, συγγραφέων, πολιτικών, κρατικών λειτουργών, στρατιωτικών και απλών χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν δεχθεί καταγγελίες για προσβολή του Τούρκου προέδρου και του ίδιου του κράτους. Αντιμετωπίζοντας ποινές όπως πρόστιμα, κλείσιμο μέσων ακόμη και φυλάκιση. Επίσης το κέντρο ελευθερίας της Στοκχόλμης εκτιμάει ότι περίπου 300,000 άνθρωποι έχουν κατηγορηθεί για τον ίδιο ακριβώς λόγο με δεκάδες χιλιάδες να έχουν οδηγηθεί στη φυλακή. Ο πατέρας του Σουκούρ μάλιστα φυλακίστηκε και πέθανε από καρκίνο λίγους μήνες αργότερα μέσα στη φυλακή.

Με αυτόν τον τρόπο ο «Σουλτάνος» πέτυχε τον σκοπό του, που ήταν να καταργήσει το κράτος δικαίου, τις εξουσίες του κοινοβουλίου και να συγκεντρώσει περισσότερες εξουσίες στο πρόσωπο του.

Ο Χακάν Σουκούρ ξεκίνησε από το πουθενά κατέκτησε το ποδοσφαιρικό Αραράτ (το υψηλότερο βουνό της Τουρκίας και το συνδέουν με το βουνό που προσάραξε η κιβωτός του Νώε μετά το τέλος του βιβλικού κατακλυσμού) τώρα βρίσκεται και πάλι στο μηδέν αυτοεξόριστος στις ΗΠΑ και άγνωστος μεταξύ αγνώστων. Αφού έχασε τα« πάντα στη χώρα που τίμησε και τιμήθηκε σαν ποδοσφαιριστής έφτασε να βιοπορίζεται σαν ιδιοκτήτης καφέ-εστιατορίου -που μετά από απειλές αναγκάστηκε να κλείσει- σαν πωλητής βιβλίων και σαν οδηγός ταξί (Uber).

Μέχρι τον Απρίλιο του 2014 γήπεδο στη Κωνσταντινούπολη έφερε το όνομά του Τούρκου άσσου ωστόσο αυτό αφαιρέθηκε όταν ξεκίνησαν οι κατηγορίες εναντίων του. Επίσης έχουν αφαιρεθεί όλες του οι φωτογραφίες του από το Μουσείο της Γαλατασαράι, της Τουρκικής ομοσπονδίας και γενικά όπου υπάρχει το όνομά ή η φωτογραφία του. Τα μόνα που δεν θα μπορέσει να αφαιρέσει κανείς είναι οι χαρές που έχει προσφέρει στους φίλους της Γαλατασαράι και γενικότερα σε όλους του Τούρκους όπως και το προσωνύμιο «Ταύρος του βοσπόρου»

Από τον Μιχάλη Μαντζουράνη.