Από τις πρώτες διοργανώσεις Κυπέλλου Εθνών Ευρώπης που η τελική φάση ήταν ένα φάιναλ-φορ τεσσάρων μόλις αγώνων μέχρι το Εuro του 1996 έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι κυρίως σε γεωπολιτικό επίπεδο. Ο πόλεμος της Γιουγκοσλαβίας, η διάσπαση της Σοβιετικής Ένωσης, η διάσπαση της Τσεχοσλοβακίας και η είσοδος του 
Ισραήλ -που για μία 20ετία δεν άνηκε σε καμία ομοσπονδία- στις τάξεις της ΟΥΕΦΑ έφεραν αλλαγές στον τρόπο διεξαγωγής του Euro. Οι 32 ομάδες που έπαιρναν μέρος στα προκριματικά των προηγούμενων Εuro έγιναν 47 ενώ στην τελική φάση θα συμμετέχουν πλέον δεκαέξι χώρες. Από τους οχτώ ομίλους των προκριματικών θα περνάνε απευθείας οι πρώτοι και οι έξι καλύτεροι δεύτεροι, ενώ οι δύο χειρότεροι δεύτεροι θα δώσουν αγώνα μπαράζ για μία θέση. Ολλανδία και Ιρλανδία σαν χειρότεροι δεύτεροι έδωσαν έναν αγώνα μπαράζ σε ουδέτερη έδρα (Άνφιλντ) με νικητές τους πρώτους. Η Κροατία και η Τσεχία ήταν οι μεγάλες εκπλήξεις των προκριματικών αφού οι νεοϊδρυθείσες ομάδες πήραν την πρώτη θέση στον όμιλο τους.
Την τελική φάση διοργάνωσε για πρώτη φορά η χώρα που γέννησε το ποδόσφαιρο η Αγγλία και το σλόγκαν “Football Comes Home” τα έλεγε όλα. Οι δεκαέξι (πλέον) φιναλίστ χωρίστηκαν σε τέσσερις ομίλους με αρκετά φαβορί και πολλά αουτσάιντερ. Μεταξύ αυτών υπήρχαν και πέντε «σταχτοπούτες» που άρπαξαν την ευκαιρία της διεύρυνσης, αυτές ήταν η Ελβετία, η Τουρκία, η Κροατία, η Τσεχία και η Βουλγαρία. Τα «Τρία λιοντάρια» πήραν τη μερίδα του …λέοντος και την πρώτη θέση του πρώτου ομίλου με μπροστάρηδες τους Σίρερ, Γκασκόιν, Σέριγχαμ, Σάουθγκεϊτ, ΜακΜάναμαν και αρχηγό τον παίχτη-τοτέμ της Άρσεναλ Τόνι Άνταμς. Τη δεύτερη θέση κατέκτησε η Ολλανδία -στην ισοβαθμία λόγω καλύτερης επίθεσης- από τη Σκωτία και την Ελβετία να μένει τέταρτη. Από το δεύτερο και δυσκολότερο όμιλο προκρίθηκαν Γαλλία (7β.) και Ισπανία (5β.). Για τον ίδιο όμιλο οι γειτονικές Βουλγαρία (4β.) και Ρουμανία (0β.) -αν και είχαν πολύ δυνατά σύνολα εκείνη την εποχή με ηγέτες τους Στόιτσκοφ και Χάτζι αντίστοιχα- έμειναν εκτός προημιτελικών. Από τον τρίτο όμιλο το μεγάλο φαβορί Γερμανία των Κλίνσμαν, Ζάμερ, Κέπκε, Μιούλερ και τον «χρυσό» όπως θα αποδειχθεί
Όλιβερ Μπίρχοφ θα τερματίσει με άνεση στην πρώτη θέση. Τη δεύτερη θέση θα μοιραστούν οι Τσέχοι με τους Ιταλούς αλλά η νίκη των πρώτων στο μεταξύ τους παιχνίδι με 2-1 θα τους δώσει την πρόκριση. Τελευταίοι θα τερματίσουν οι Ρώσοι με έναν βαθμό. Ο τελευταίος όμιλος βάσει δυναμικότητας ομάδων ήταν ο πιο «ανοιχτός» όμως η Πορτογαλία (7β.) και η Κροατία (6β.) θα πάρουν την πρόκριση. Οι πρωταθλητές Ευρώπης του ’92 -και πάντα αξιόμαχοι- Δανοί έμειναν τρίτοι με (4β.) αφήνοντας τέταρτους τους Τούρκους χωρίς βαθμό.
Η σκοπιμότητα και έμφαση στην άμυνα εις βάρος της επίθεσης και του θεάματος έχει πλέον μπει για τα καλά στο ποδόσφαιρο. Από τα προημιτελικά μέχρι και τον μεγάλο τελικό από τα εφτά παιχνίδια τέσσερα κρίθηκαν στην διαδικασία των πέναλντι, ένα στο χρυσό γκολ και μόλις δύο στην κανονική διάρκεια! Με την παραγωγικότητα να είναι μόλις 1,3 γκολ ανά παιχνίδι! Ο πρώτος χρονικά προημιτελικός έγινε στο Γουέμπλεϊ, ανάμεσα σε Αγγλία και Ισπανία. Μετά από ένα πολύ σκληρό και νευρικό παιχνίδι που τελείωσε 0-0 οι δύο ομάδες οδηγήθηκαν στα πέναλντι. Εκεί οι οικοδεσπότες ήταν πιο ψύχραιμοι παίρνοντας την πρόκριση 4-2, με τον Ντέιβιντ Σίμαν να αποκρούει το τελευταίο πέναλντι του Ναδάλ. Στο Άνφιλντ Γαλλία και Ολλανδία έμειναν επίσης στο 0-0, στην διαδικασία των πέναλντι μόνο ο Ζέεντορφ δε βρήκε
στόχο (απέκρουσε ο Λαμά) στέλνοντας έτσι τους Γάλλους στα ημιτελικά. Την επόμενη μέρα στο Ολντ Τράφορντ η Γερμανία αντιμετώπισε την πρωτάρα αλλά υπέρ-ταλαντούχα Κροατία (Σούκερ, Ασάνοβιτς, Μπόμπαν, Γιάρνι, Μπίλιτς, Στάνιτς, Βλάοβιτς) η οποία κάποιες στιγμές έμοιαζε να παίζει ποδόσφαιρο …αλάνας αλλά η εμπειρία και η τεχνογνωσία των «Πάντσερ» από τέτοια ματς τους έδωσαν τη νίκη με 2-1. Στον τελευταίο προημιτελικό αναμετρηθήκαν δύο αουτσάιντερ η Τσεχία με την Πορτογαλία η καταπληκτική λόμπα του Κάρελ Πομπόρσκι στο 53′ έδωσε την πρόκριση στους Τσέχους και στον 24χρονό μέσο την μεταγραφή στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.
Στα ημιτελικά η Τσεχία αντιμετώπισε την Γαλλία σε ένα ματς που υπήρχε ευκολία στην δημιουργία φάσεων λόγω της μεγάλης ποιότητας στη μεσαία γραμμή των δύο ομάδων με Ζιντάν, Ντεσαγί, Τζοργκαέφ από τη μία και Πομπόρσκι, Σμίτσερ, Νέντβεντ, Νοβόντνι από την άλλη. Αντίθετα και οι δύο ημιφιναλίστ αντιμετώπιζαν μεγάλο πρόβλημα στο τελείωμα των φάσεων έτσι το παιχνίδι πήγε στη «Ρωσική ρουλέτα». Τα δέκα πρώτα πέναλντι ήταν εύστοχα άλλα ο Κούμπα απέκρουσε με τα πόδια την κακή εκτέλεση του Πεντρός. Αμέσως μετά ο Κάντλεκ έστειλε την Τσεχία στον τελικό του Γουέμπλεϊ. Στον άλλο ημιτελικό είχαμε ένα από τα πιο κλασσικά Ευρωπαϊκά ντέρμπι η Αγγλία που είχε φροντίσει να δώσει όλα της τα παιχνίδια στο Λονδίνο και το «Ναό του ποδοσφαίρου» φόρεσε τις ασυνήθιστες και όχι τόσο τυχερές γκρι εμφανίσεις (νομίζω δεν έχει ξαναφορέσει γκρι από τότε) και αντιμετώπισε τη Γερμανία. Στο 3′ ο κορυφαίος
σκόρερ στην ιστορία της Πρέμιερ Λιγκ και πρώτος σκόρερ εκείνης της διοργάνωσης Άλαν Σίρερ θα ανοίξει με κεφαλιά το σκορ. Μετά από λίγα λεπτά (16’) οι Γερμανοί θα φέρουν το ματς στα ίσια με τον Στέφαν Κούντς. Από κει και πέρα το παιχνίδι θα γίνει «ροντέο» με πολλές χαμένες ευκαιρίες εκατέρωθεν. Στα πέναλντι όμως συνεχίστηκε η παράδοση που δεν θέλει καμία ομάδα να κερδίζει δύο συνεχόμενες προκρίσεις από τη συγκεκριμένη διαδικασία. Έτσι οι Άγγλοι όπως και οι Γάλλοι μερικές ώρες νωρίτερα αστοχούν στην 6η τους προσπάθεια. Ο σημερινός ομοσπονδιακός των Λιονταριών Γκάρεθ Σάουθγκειτ έστειλε τη μπάλα ψηλά άουτ και αμέσως μετά ο Μιούλερ τη Γερμανία στον μεγάλο τελικό.
Την τελευταία μέρα του Ιουνίου του ’96 η Τσεχία έπαιξε σαν ίσος προς ίσο τη Γερμανία η οποία απόντος του Λόταρ Ματέους είχε για αρχηγό και σκόρερ τον Γιούργκεν Κλίνσμαν και ηγέτη τον Ματίας Ζάμερ. Οι Τσέχοι προηγήθηκαν με αμφισβητούμενο πέναλντι που κέρδισε ο Πομπόρσκι και εκτέλεσε ο Μπέργκερ (59′). Λίγα λεπτά αργότερα ο Γερμανός ομοσπονδιακός Μπέρτι Φογκτς θα κάνει πιο επιθετική την ομάδα του περνώντας στη θέση του Σολ τον Μπίρχοφ. Ο 28χρονός επιθετικός της Ουντινέζε τέσσερα λεπτά μετά την είσοδό του με κεφαλιά φέρνει το ματς στα ίσια (74′). Στα λεπτά που απέμειναν δεν άλλαξε κάτι και ο τελικός πήγε στο «Χρυσό Γκολ», έναν κανονισμό που ίσχυσε για πρώτη φορά σε αυτή τη διοργάνωση. Η «Νασιονάλμαντσαφτ» ήταν μια ομάδα που στο πέρασμα των χρόνων έχει κερδίσει τρόπαια με πολλούς, διαφορετικούς τρόπους και κανονισμούς
…έτσι δεν άφησε την ευκαιρία να πάει χαμένη. Στο 5ο λεπτό της παράτασης μετά από ένα ακίνδυνο σουτ του Μπίρχοφ και πολύ κακή αντίδραση του Τσέχου γκολκίπερ Κούμπα η Γερμανία έγινε η πρώτη ομάδα που κατακτά τίτλο με τον θεσμό του «Χρυσού Γκολ» καθώς και η πρώτη με τρεις κατακτήσεις Εuro. Ο Όλιβερ Μπίρχοφ έμεινε στην ιστορία σαν ο πρώτος που πέτυχε «Χρυσό Γκολ» και ο ομοσπονδιακός Μπέρτι Φογκτς παραμένει μέχρι και σήμερα ο μοναδικός άνθρωπος που έχει κατακτήσει το Εuro σαν παίχτης (1972) και σαν προπονητής (1996).
Από τον Μιχάλη Μαντζουράνη.
https://www.youtube.com/watch?v=IWn2OG7EcoM
