Αν το Εuro του 1984 είχε σαν απόλυτο πρωταγωνιστή τον Μισέλ Πλατινί, αυτό του 1988 είχε τον Μάρκο φαν Μπάστεν. Έχοντας ίδιο φορμάτ με αυτό των δύο προηγούμενων διοργανώσεων οι 32 ομάδες των προκριματικών χωρίστηκαν σε εφτά ομίλους και η διοργανώτρια Δ. Γερμανία μπήκε απευθείας στη τελική φάση. Ο 6ος και
7ος προκριματικοί όμιλοι είχαν αρκετό σασπένς, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους που τα φαβορί εύκολα ή δύσκολα επικράτησαν. Στον 6ο όμιλο Δανία (8β.), Τσεχοσλοβακία (7β.) και Ουαλία (6β) έδωσαν μάχη μέχρι το τέλος με τους «Βίκινγκς» να τερματίζουν πρώτοι. Στον 7ο όμιλο η πρώτη με την τέταρτη ομάδα τελείωσαν με μόλις δύο βαθμούς διαφορά. Με την Ιρλανδία (11β.) να κάνει την έκπληξη και να πηγαίνει για πρώτη φορά στην ιστορία της σε τελική φάση Εuro αφήνοντας εκτός τις Βουλγαρία (10β.), Βέλγιο (9β.) και Σκοτία (9β.). Αίσθηση προκάλεσε ο 3ος όμιλος όπου η Πρωταθλήτρια Ευρώπης του ΄84 Γαλλία μοιράστηκε την τρίτη θέση με την Ισλανδία (!!!) αρκετά πίσω από τη πρώτη ΕΣΣΔ και δεύτερη Α. Γερμανία. Η τελική φάση διεξήχθη σε οχτώ πόλεις και ισάριθμα γήπεδα της Δ. Γερμανίας.
Στον πρώτο όμιλο τα δύο φαβορί Γερμανία και Ιταλία ισοβάθμησαν στη κορυφή με δύο νίκες και μία ισοπαλία στο μεταξύ τους ματς. Η Γερμανία ωστόσο είχε καλύτερο συντελεστή τερμάτων και έτσι πήρε την πρωτιά του ομίλου. Την τρίτη θέση κατέλαβε η Ισπανία (2 β.) ενώ η Δανία έμεινε τελευταία χωρίς βαθμό.
Στον δεύτερο όμιλο η Ιρλανδία στο πρώτο της παιχνίδι στη διοργάνωση πέτυχε μια τεράστια νίκη που ισοδυναμεί με …κατάκτηση τίτλου αφού κατάφερε να κερδίσει τη μισητή Αγγλία με 1-0 (Χούτον 6΄). Την επόμενη αγωνιστική οι «τριφυλλοφόροι» κατάφεραν να αποσπάσουν ισοπαλία 1-1 από την πανίσχυρη Σοβιετική Ένωση. Την τελευταία αγωνιστική η έκπληξη της διοργάνωσης Ιρλανδία αντιμετώπισε τους «Ιπτάμενους Ολλανδούς» του Ρίνους Μίχελς από θέση ισχύος, αφού προκρίνονταν και με ισοπαλία. Οι Ιρλανδοί του Άγγλου Τζακ Τσάρλτον ήταν ιδιαίτερα μαχητικοί και σε αυτό το παιχνίδι. Οι «Οράνιε» όμως είχαν τον τρόπο και τις μεγάλες προσωπικότητες, στο 82′ μετά από μία στραβοκλωτσία του Κούμαν η μπάλα βρέθηκε στον Βιμ Κιφτ και εκείνος με γυριστή κεφαλιά έδωσε τη νίκη και την πρόκριση στους Ολλανδούς. Γλιτώνοντας έτσι από έναν ντροπιαστικό αποκλεισμό. Την πρώτη θέση του ομίλου κατέλαβε η ΕΣΣΔ αφού εκτός από το «στραβοπάτημα» που έκανε κόντρα στην Ιρλανδία επικράτησε στα άλλα δύο παιχνίδια με Ολλανδούς και Άγγλους.
Στον πρώτο ημιτελικό διασταυρώθηκαν η Δ. Γερμανία με την Ολλανδία στο
Βολκσπαρκστάντιον του Αμβούργου. Δεκατέσσερα χρόνια μετά τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Δ. Γερμανίας (1974) όπου οι Ολλανδοί του Γιόχαν Κρόιφ υπό τις οδηγίες -και πάλι- τον Ρίνους Μίχελς προηγήθηκαν αλλά οι Δυτικογερμανοί έκαναν την ανατροπή σηκώνοντας εκείνοι το Παγκόσμιο Κύπελλο. Τώρα όμως έγινε ακριβώς το αντίστροφο αφού οι Γερμανοί άνοιξαν το σκορ με πέναλντι του Ματέους (55’) αλλά οι Ολλανδοί με Κούμαν (πεν. 74’) και φαν Μπάστεν (88’) πήραν το εισιτήριο για τον τελικό. Στον άλλο ημιτελικό διασταυρώθηκαν ΕΣΣΔ και Ιταλία. Τα «υπερηχητικά Μινγκ» του Βαλερί Λομπανόφσκι αν και παρατάχτηκαν με σημαντικές απουσίες κατάφεραν με δύο γκολ των Λιτοφτσένκο και Προτάσοφ μέσα σε τέσσερα λεπτά να πάρουν την πρόκριση για τον μεγάλο τελικό.
Στον τελικό του Μονάχου οι «Οράνιε» των Γκούλιτ, φαν Μπάστεν, Κούμαν και Ράικαρντ ήταν το μεγάλο φαβορί για την κατάκτηση του τροπαίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε αυτόν τον τελικό τέθηκαν αντιμέτωποι οι δύο προπονητές που τη δεκαετία του ’70 με τις καινοτομίες τους έβαλαν τις βάσεις για τη σημερινή μορφή του ποδοσφαίρου. Οι Ολλανδοί που στην πρεμιέρα των ομίλων είχαν ηττηθεί από τους Σοβιετικούς με 1-0 άνοιξαν το σκορ στο 34′ με κεφαλιά του Γκούλιτ. Στο 54′ ο κορυφαίος επιθετικός του πλανήτη εκείνη την εποχή, ο Μάρκο φαν Μπάστεν με μονοκόμματη βολίδα από πλάγια θέση πέρασε τη μπάλα με «τηλεκατευθυνόμενο» τρόπο πάνω από τον ανήμπορο να αντιδράσει Ντασάεφ και την έστειλε στην άλλη πλευρά της εστίας του. Η ΕΣΣΔ προσπάθησε να αντιδράσει αλλά το μεγάλο της αστέρι Ιγκόρ Μπελάνοφ -που αγωνίζονταν τραυματίας- έχασε δύο πολύ σημαντικές ευκαιρίες να σκοράρει (πέναλντι και δοκάρι) παραμένοντας έτσι το 2-0 μέχρι το τέλος. Το Euro ’88 παραμένει και ο μοναδικός τίτλος που έχει κερδίσει μέχρι σήμερα η εθνική Ολλανδίας η οποία έχει φτάσει τρεις φορές σε τελικό
Παγκοσμίου Κυπέλλου και αρκετές σε ημιτελικά Εuro ή Μουντιάλ. Η Σοβιετική Ένωση εκείνη την εποχή -και λίγο πριν τη διάλυση της- στηρίζονταν σχεδόν αποκλειστικά στην ομάδα της Ντιναμό Κιέβου ενώ ο Λομπανόφσκι ήταν παράλληλα και προπονητής του συλλόγου από το Κιέβο έχοντας έτσι το πλεονέκτημα της ομοιογένειας απέναντι των αντιπάλων. Πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης ήταν ο φαν Μπάστεν με πέντε τέρματα ενώ στην κορυφαία 11αδα του Εuro υπήρχαν έξι Ολλανδοί, τέσσερις Ιταλοί και κανένας Σοβιετικός!!!
Από τον Μιχάλη Μαντζουράνη.
